((وب سایت زبان و فرهنگ تالش))

گفتمانی منطقی پیرامون زبان،هویت و فرهنگ تالشی

صفحه‌ای مجازی برای علاقه‌مندان به مطالعه فرهنگ، هویت و زبان تالشی و آشنایی با قوم تالش به‌عنوان یک قوم اصیل ایرانی از روزگاران بسیار دوردست...
این وبلاگ با کد رهگیری 43965145 در سایت ساماندهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت گردیده است.
رایانامه: taleshi95@gmail.com

گروه تلگرامي زبان و فرهنگ تالش


گروهي به منظور گفت وگو پيرامون زبان و فرهنگ تالش؛ صفحه اي براي علاقه مندان به مطالعه تاريخ و فرهنگ تالش بزرگ
لينک دسترسي:

این گروه موقتاً از دسترس خارج می باشد


جغرافياي منطقه تالش نشين

منطقه قومی تالش که یکی از نواحی ایرانی محل سکونت قوم تالش است با مساحتی حدود ۲۳۷۳ کیلومتر مربع که در شمال غرب گیلان قرار دارد، یک سوم خاک استان گیلان را تشکیل می‌دهد. این شهرستان که نام خود را از قوم تالش گرفته و به استناد منابع و شواهد بسیار، بازمانده اقوام کادوس باستان و از همسایگان دیرین قوم گیل می‌باشد، از غرب به استان اردبیل از شمال به آستارا و از جنوب به رودبار و از شرق به دریای خزر و انزلی محدود شده و شامل شهرستانهای آستارا، تالش، ماسال،شاندرمن، رضوانشهر، صومعه سرا ،فومن ،شفت می‌باشد، همچنین جمعیت زیادی از تالشان در رشت و امام زاده هاشم و رودبار استان گیلان ساکن می‌باشند. علاوه بر این مردم مناطق عنبران (از توابع شهرستان نمین) و شاهرود و کلور (از توابع شهرستان خلخال) در استان اردبیل نیز تالش هستند.

تالش از سه جهت به کوههای تالش که ادامه رشته کوههای البرز هستند و از طرف دیگر به دریای خزر منتهی می‌شود. کشف آثار تمدن ۴۵۰۰ ساله در ییلاق (نوه دیی) تالش جلوه‌های بیشتری به این منطقه خوش آب و هوا داده‌است. همین تاریخ پرافتخار باعث شده تا سالشمار کادوسی مبدأی خود را سال ۱۵۵۸ قبل از میلاد قرار دهد.

مردم تالش به زبان تالشی تکلم می‌نمایندکه نزدیکترین زبان به زبان اوستایی می‌باشد. بخش اعظمی از تالش طی عهدنامه‌های گلستان و ترکمانچای از آن جدا شده و به روسیه ملحق شدند و هم اکنون تحت حاکمیت جمهوری آذربایجان می‌باشد.

شرايط اقتصادي و اجتماعي تالشان

از محصولات توليد شده در تالش مي‌توان به برنج، توتون و مرکبات وچاي اشاره کرد. اين تنوع و فراواني محصولات سبب شده که تالش بازارهاي هفتگي پررونقي داشته باشد. از آن جمله مي‌توان به يکشنبه بازار چوبر که اختصاص به معاملات دام دارد، پنجشنبه بازار شاندرمن که در آن انواع نهالها، دست ساخته‌هاي پشمي و نخي و فراورده‌هاي محلي مواد غذايي عرضه مي‌شود همچنين مي‌توان به چهارشنبه بازار رضوانشهر و پنجشنبه بازار تالش وسه شنبه بازار فومن اشاره کرد که در آن اغلب زنان و مردان با لباسهاي محلي حاضر شده و محصولات منطقه‌اي خود شامل برنج، انواع سبزيها و ميوه‌هاي درختي را به فروش مي‌رسانند.

شاليزارهاي تالش با چشم انداز زيبا - کاخ سبز سردار امجد در هشتپر تالش- کاخ مير احمد خان تالشخان اف در لنکران (مرکز تالشخانات در قرن ??وجدا شده از ايران)- جاده گيسوم تالش - پارک ملي هيراکانا واقع در جمهوري آذربايجان مابين آستارا و لنکران -ياناربلاق يا چشمه سوزان در منطقه آرچيوان نزديک آستاراي جمهوري آذربايجان و روستاي تاريخي نوا ديي و ييلاق مريان وشهرک تاريخي ماسوله ودژتاريخي قلعه رودخان فومن واماکن زيارتي شاهزاده ابراهيم شفت، که همه ساله پذيراي ميليونها ايراني و جهانگرد مي‌باشد ديده مي‌شود. جاده‌هاي تالش در ايران از بالاترين درصد تصادفات (طبق آمار منتشره از راهنمايي و رانندگي ايران) برخوردار است.

سرزمین تالش











تالشان در امتداد کادوسان

کادوس ها يا کادوسيان که در منابع تاريخي قديمي آن را کاتي شان يا کاتوزيان مي گفتند از قبايل مهم ومستقل بوده اند و تالش هاي کنوني بر اساس منابع تاريخي همان کادوسي ها هستند که اکنون در غرب گيلان و شرق اردبيل حضور دارند و در گذشته از نظر سياسي قدرت مسلط منطقه را تشکيل مي دادند و زندگي آنان بيشتر بر مبناي نيمه شباني استوار بود، اما با توسعه ي کشت غلات در ناحيه تالش و پاره اي از کشت هايي مانند چاي و توتون در فومنات شکل زندگي آنان تغيير يافت و به يکجا نشيني تبديل شد . گفته مي شود کادوس يوناني شده کلمه تالوش است که در قرون بعد طالش يا تالش شده است .نامي که يوناني ها بر مردم سرزمين گيلان يعني گيل ها نيزداده اند .

امروزه منطقه قومي تالش در يک موقعيت قوسي شکل از رودبار به سوي کوه هاي تالش تالنکران جمهوري آذربايجان کشيده شده است وتازمان ملحق شدن بخشي از قوم تالش به روسيه در قرار داد گلستان ،تمام تالش ها در ترکيب ملي قرار داشتند

تولش کيله(دختران تالشي)
آخرين نظرات

۱۱ مطلب با موضوع «آداب و رسوم تالشی» ثبت شده است

اسامی چند نمونه از انواع خوراک های تالشی
(بخش نخست)

👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇

🍞انواع نان:

لِمَه
خاکَه لِمَه
خیکارَه نون
پِنجَه کَش
کٰلچَه
زِرَن

🍲انواع خورشت:

سییا قَیلَه
ایسبییَه قیلَه
سوراو
پَمَدارَه قیله
مَجو قیله
لَوَه رَنگی(خالاخاتر+ اروئَه لَوه َرَنگی)
دبرجنسته واجام(سرآکرده واجام)
دکرده آگلَه(نیمرو)
و....

🍲انواع پَتَه (تره):

کَوَه پَتَه
سیب زَمینییَه پَتَه
واجامَه پَتَه
کالَه پَمداره پته
ووزَه پته

🥘انواع کوکو:

ووزَه کوکو
سیب زمینییه کوکو
سبزییه کوکو
سیره کوکو
اشبولَه کوکو

🌮انواع شکم پر:

کولی واجام(گوجه فرنگی کال شکم پر)
ووز دنوئَه واجام(واجامه دله)
ویسوتَه مایی
ویسوتَه کرگ

🍪انواع شیرینی:

ایسبییه شیرنی
عسله شیرنی
برزآرده شیرنی
گندم آرده شیرنی
دشاشیرنی

✍️گردآورنده: ا.بدری پیرهراتی
🌸کانال ماهنامه تالش🌸

۰ نظر موافقين ۰ مخالفين ۰ ۰۳ شهریور ۹۶ ، ۰۸:۵۲


در این پست، مسیرهای گردشگری شهرستان تالش معرفی می گردد .

دانلود فایل pdf

جهت دانلود کلیک نمایید
حجم: 110 کیلوبایت


برای مشاهده تصاویر به صورت آنلاین، به ادامه مطلب مراجعه کنید

۰ نظر موافقين ۰ مخالفين ۰ ۱۳ شهریور ۹۵ ، ۱۴:۴۳

عروسی در تالش

عروسی های تالشان بسیار زیباتر از آن چیزی است که در تصاویر مشاهده می کنید. موسیقی شاد تالشی، نواهای ماندگار، غذاهای محلی تالشی، زیبایی عروسی تالشان را دوچندان می کند. از پیران تالش نقل می شود که در عروسی های قدیمی تالشان، با بیش از پنج نوع غذا از میهمانان پذیرایی می شده و این روال تا چند روز ادامه می یافته است. حنابندان تالشی در موسیقی های محلی تالش بخصوص در آثار زنده یاد استاد قسمت خانی به خوبی نشان داده شده است.

در این ساعت از وبلاگ زبان و فرهنگ تالش به نقل از کانال تلگرامی«من تالشم» موسیقی زیبای «بری بری یار نازنیم یارم» شاعر ناصر حاجی پور و با صدای فردین حاجی پور تقدیم حضورتان می گردد تا از نوای زیبای تالشی بهره مند گردید. همچنین امکان پخش آنلاین موسیقی در وبلاگ از طریق پلیر زیر مهیا شده است.

 

 

 

۰ نظر موافقين ۰ مخالفين ۰ ۲۶ مرداد ۹۵ ، ۱۲:۰۹

دوستان و همراهان عزیز؛
وبلاگ زبان و فرهنگ تالش، حاصل زحمات چند تن از فرزندان تالش است که گرد هم آمده‌اند تا قدمی هر چند کوچک برای زنده نگه داشتن فرهنگ باستانی و زبان کهن خویش بردارند. در کارهای فرهنگی همواره فراز و نشیب‌هایی وجود دارد که با همکاری و همنوایی با یکدیگر می‌توان جلوی لغزش‌ها را گرفت.
همان‌طور که مستحضر هستید، محتوای این وبلاگ از زبان و فرهنگ گرفته تا موسیقی و لباس محلی تالش و اخبار مختلف از حوزه‌های مختلف فرهنگی تالش بزرگ؛ ازاین‌رو همگی ما می‌توانیم با تولید محتوا، شعر، تصاویر و... به زنده نگه داشتن فرهنگ تالشی کمک کنیم.
مدیریت وبلاگ زبان و فرهنگ تالش مختص به یک شخص خاص نیست و هیچ نامی در وبلاگ در خصوص یک شخص خاص به‌عنوان مدیر وبلاگ برده نشده است. مدیر وبلاگ، همهٔ مردم سرزمین تالش هستند. ما به‌عنوان پشتیبان فنی وبلاگ در خدمت مردم عزیز و برادران و خواهران تالش زبان خود هستیم و از محتوای این عزیزان با جان‌ودل نگهداری کرده و در وبلاگ زبان و فرهنگ تالش به‌عنوان گنجینهٔ ای از اندیشه‌های ناب تالشان حفظ خواهیم کرد.
از همهٔ شما استدعا داریم، محتوای مرتبط با فرهنگ، آداب‌ورسوم، زبان، موسیقی، غذاهای محلی، ریشه‌یابی لغات، مکانی‌های دیدنی و گردشگری تالش و سایر حوزه‌های مرتبط با سرزمین تالش را برای ما ارسال کنید تا با نام خودتان (در صورت نیاز به‌صورت ناشناس) در وبلاگ منتشر کرده تا هدیه‌ای باشد به آیندگان وفرزندان تالش بزرگ؛
با تشکر

ایمیل دریافت مطالب شما: Taleshi95@gmail.com
گروه زبان و فرهنگ تالش در تلگرام: https://telegram.me/joinchat/DDgTdz6XlM0CgV65GDuTPg


۰ نظر موافقين ۰ مخالفين ۰ ۲۴ مرداد ۹۵ ، ۲۱:۱۳

نغمات زیبایی که هنگام کار در "شالیزار" بانوان سختکوش می خواندند بسیار شادی بخش و تاثیر گذار بود.این خواندن به آمان آمان معروف است و در هر منطقه بر اساس آواهای رایج مردم شکلی از آن را اجرا می کنند.
روش خواندن آمان آمان:
یکی از بانوان اشعاری را با صدایی خوش و در "هوا"ی تالشی همان منطقه می خواند و دیگران بندهای مانند هم را یکصدا با او سر می دادند("جیگیر" می کردند). سپس ادامه تکخوانی را فردی دیگر و یا همان خواننده اول به عهده می گرفت. گاهی یکی از زنان از سر شوق صدای هلهله خاصی ار حنجره سر میداد که شباهت به کل کشیدن و یا "خله" در "تالشی" خوانی داشت و حالت زیبایی از تاثیر صوت انسان را در شنونده ایجاد میکرد. اشعار خوانده شده هم بیشتر در وصف طبیعت و زندگی روزمره و بسیار زیبا بود. در نمونه ای از این اجرا اینگونه خوانده می شد:
***آمان آمان آمان آمانَ لَیلِ لَیلِ لِنهار
***کوهان سیری مَجالَه نَنَه جان بِ بشَم کو
این شعر تکرار میشد و فقط در قسمت پایانی آن به جای "نَنَه" اسم افراد مختلف فامیل گذاشته می شد و به تک تک افراد خانواده فصل رفتن به ییلاق(گیریهَ) را نوید می داد. به این صورت اجرای زیبایی از فرهنگ موسیقایی به نمایش در می آمد و رنج حاصل از کار سخت کشاورزی به خاطرات می پیوست.
🌺ترکیب این سرود زیبا با  صدای شرشر آب زیر دست و پای این زنان همراه با هلهله های شوق آفرین در هوای زیبای بهاری چیدمان بسیار زیبایی از موسیقی در دل طبیعت بود و در ذهن حاضرین آن محیط نقش می بست و رنگ و بوی زندگی داشت. این آواهای جادویی با گذشت بیش از سی و پنج سال هنوز در گوشم با قدرت خاصی زمزمه می شود و تاثیرش همچنان در وجودم جاری است. 🌺🌺🌺❤️

به قلم: آقای شهریار پورمحمد

۰ نظر موافقين ۰ مخالفين ۰ ۲۰ مرداد ۹۵ ، ۲۱:۴۵



لباس تالشی زینت زن تالش
نمی دانم آیا تا به حال دقت کرده اید که لباس زنان تالش چه قدر زیباست؟ لباسی که با گذر زمان و تولید پارچه های رنگارنگ و زیبا هر روز زیباتر از لباس های قبل از خود می شود. اگر در برخی روستاها و شهرهای منطقه  دقت کنیم زنان پیر و میانسال و جوان زیادی را می بینیم که لباس های زیبا و رنگارنگی را به تن کرده اند که انسان محو تماشای زیبایی هایش می شود. لباس زنان تالش با توجه به نوع پارچه ای که معمولاً زنان تالش با سلیقه خوب خود انتخاب می کنند ، بسیار زیباست.گذشته از زیبایی، رنگارنگی و مد آن هم طوری ست که می توان از آن به عنوان زینت زن تالش یاد کرد. چرا که تنوع رنگ آن و تناسب رنگ های استفاده شده در آن زیبایی اش را صد چندان می کند. از طرفی زن تالش هنگام راه رفتن با آن صاحب وقار و متانتی می شود که در کمتر زنی از زنان اقوام دیگر می توان یافت. و این ها همه اش واقعیتی ست که نمی توان آن را انکار کرد. چرا که همه مان شاهدیم که زنان تالش با به تن کردن این لباس چنان زیبا می شوند که همه مردان تالش به وقار چنین زنانی افتخار می کنند واز این که زنان و خواهران و مادران شان با چنین پوششی وارد جامعه می شوند به خود می بالند. اگر چه برخی از خانم ها نیز از پوشیدن چنین لباسی خودداری می کنند ، ولی خوشبختانه با رشد فکری و فرهنگی زنان تالش هر روز بر تعداد علاقمندان به این لباس  در بین زنان و دختران جوان وتحصیلکرده تالش افزوده می شود. تا جایی که خیلی از دختران جوان تالش، امروزه با لباس تالشی به خانه بخت می روند و از این بابت بسیار هم خوشحال اند و جالب تر این که خیلی از پسران تالش نیز به داشتن چنین فکری از طرف همسران شان علاقمندند و افتخار می کنند. چرا که با این کار به عفت و حجب و حیای زن خود بیش از پیش پی می برند چه افتخاری بالاتر از این؟

!نکته پایانی این که لباس تالشی گذشته از حفظ حجاب و داشتن زیبایی و...،به خاطر گران بودنش به نسبت لباس های معمول دیگر برای زنان تالش به نوعی افتخار آفرین است.چرا که پوشیدن آن به خاطر گرانی اش می تواند زنان تالش در مقایسه با زنان دیگر اقوام ایرانی هم از نظر روحی ارضا کند و هم از نظر ارزش اجتماعی درصدر قرار دهد.

منبع: ماهنامه تالش  ـ شماره41




۰ نظر موافقين ۰ مخالفين ۰ ۲۰ مرداد ۹۵ ، ۲۱:۲۰

سه شولون به سه شب وسط تابستان یعنی ١٤-١٥-١٦ مرداد ماه که دمای هوا در این سه شبانه روز بسیار بالاتر از سایر روزهی تابستان به همراه شرجی طاقت فرساست ،گویند.
علت نامگذاری سه شولون  که تالشان این سه شب را خطرناک دانسته و به ییلاقات می رفتند از  قرار زیراست :
سینه به سینه از بزرگان نقل شده است در ادوار گذشته بعلت گرم شدن بیش از حد کره زمین وعدم بارش باران (بخیل شدن آسمان نسبت به زمین ) وآب شدن یخهای قطبی و پر آب شدن رودخانه  وولگا وافزایش شدید آب ورودی های دریای خزر، اکثر قسمتهای پست و هموار حاشیه خزر بویژه جلگه گیلان و منطقه تالش زیر آب می رفت و زندگی تالشان بنا به موقعیت منطقه در فصل زمستان در جنگل و مناطق پست ودر تابستان در ارتفاعات ییلاقی سپری می شد.
آنان که از تمکن مالی خوبی برخوردار بودند بطور دایم ساکن ییلاقات بوده اند.
پس از گذشت زمان پیشروی آب در جلگه گیلان و اتمام دوره بارندگی ، مجداداً یخ زدن قطب شمال شروع شده وعقب نشینی آب خزر آغاز می شد. مجددا تالشان به حاشیه خزر یعنی همواری روی آورده ومشغول کشت برنج می شدند.
با عقب نشینی  آب از جلگه خزری کماکان عمق آب سفره زیر زمین و رطوبت  در همواری گیلان بالابود.
قسمتهایی از منطقه که امکان برگشت آب نبود  به صورت مرداب و  باتلاق باقی می ماند .
با توجه به اینکه امکانات رفاهی مانند سیستم های برودتی و سرمایشی  و آب آشامیدنی خنک به دلیل نبود برق مهیا  نبود و مردم به ناچار مجبور به استفاده  از آب نهر وچاه  نسبتا غیر بهداشتی  بودند.
اکثر مردم روزهای گرم را در ییلاق سپری می کردند ، ولی عده ای نیز در این سه شبانه روز که شدت گرما و رطوبت  در اوج خود قرار داشت جهت حفاظت از مزارع برنج  مجبور به سکونت  سه شولون در جلگه بودند ، گرما زده شده و مبتلا به تب شدید می شدند و حتی کسانی  جان خود را از شدت گرما و شرجی از دست می دادند.
  گذشتگان علت مرگ و میر و بیماری در این فصل سال در جلگه گیلان  را  گرمای شدید  سه شبانه روز دانسته و آنرا سه شولون نام نهاده و توصیه کرده اند احدی  دراین سه شب در جلگه  نمانده وبه ییلاق برود.
گرمی شدید باعث تب  شدید شده و با توجه به اینکه تب فصل گرما به مراتب خطرناکتر از تب فصل سرماست .این موضوع یکی از علل حساسیت تالشان قدیم به  سه شولون بوده  است.


تهیه و تنظیم: فرمانعلی پاسبان چوئه ژیه

انتشار یافته در کانال کانال چوئه ژیه


۰ نظر موافقين ۰ مخالفين ۰ ۱۸ مرداد ۹۵ ، ۰۸:۰۷

لباس محلی مردان تالش
سپاس از برادران مینابادی


ارسالی از محمدحسن فتحی
انتشار یافته در کانال تالشی میناباد

۰ نظر موافقين ۰ مخالفين ۰ ۱۶ مرداد ۹۵ ، ۱۵:۱۲


کلیپی که تقدیم شما می شود،معرفی سرزمین تالش بوده که توسط سازمان میراث فرهنگی تهیه شده است.این کلیپ در سایت آپارات نیز معرفی شده است.با مشاهده این کلیپ می توانید تا حدود زیادی با فرهنگ و زندگی سنتی تالشان آشنا شده و با ویژگی های این قوم زیبا آشنا شوید.

جهت دانلود این کلیپ، اینجا را کلیک نمایید.


۰ نظر موافقين ۰ مخالفين ۰ ۱۲ مرداد ۹۵ ، ۲۱:۲۷

لباس محلی بانوان تالش، با نام شَی شَلو shay shalu توسط مادربزرگ ها و زنانی که در ارتفاعات زندگی میکنند،استفاده می شود . رسم است که در عروسی های خطبه سرا،در روز حنابندان و یا در جشن های عروسی و...، چند نفر از فامیلای داماد،این لباس محلی را به صورت نمادین به تن می کنند. لباس زیبای بانوان تالش شامل دامنی است که پاجمه گفته می شود از ۱۲ متر پارچه که گاهی به ۱۴ متر هم می رسد دوخته می شود و پیراهنی  که شَوی و در برخی مناطق شَی خوانده میشود.جزء سوم این فرم زیبا جلخته می باشد(جلیقه فارسی) و دسمال که همان روسری بزرگ و سفید بانوان تالشی ست .
رنگهای شاد و خاص این لباس والبته پذیرفته شدنش در طول سالیان طوری است که به طرز عجیبی که در هیج جایی ندیده ام ، تنها پوششی ست که هم در شادی و هم در غم پوشیده میشود.در سالهای اخیر استفاده از رنگهای سِت و همرنگ و پارچه هایی که اصطلاحاً گیپور گفته میشود، به نظر می آید فرم سنتی این پوشش رویایی را به هم زده است. چرا که بر خلاف آنچه امروز مد شده این اختلاف رنگ و تضاد در رنگ پارچه ها بوده که رمز ماندگاری آن است . به اصطلاح دَرور بودن پاجمه و شوی .

۰ نظر موافقين ۰ مخالفين ۰ ۱۲ مرداد ۹۵ ، ۱۲:۰۶
۱ ۲ بعدي