منطقه قومی تالش که یکی از نواحی ایرانی محل سکونت قوم تالش است با مساحتی حدود ۲۳۷۳ کیلومتر مربع که در شمال غرب گیلان قرار دارد، یک سوم خاک استان گیلان را تشکیل میدهد. این شهرستان که نام خود را از قوم تالش گرفته و به استناد منابع و شواهد بسیار، بازمانده اقوام کادوس باستان و از همسایگان دیرین قوم گیل میباشد، از غرب به استان اردبیل از شمال به آستارا و از جنوب به رودبار و از شرق به دریای خزر و انزلی محدود شده و شامل شهرستانهای آستارا، تالش، ماسال،شاندرمن، رضوانشهر، صومعه سرا ،فومن ،شفت میباشد، همچنین جمعیت زیادی از تالشان در رشت و امام زاده هاشم و رودبار استان گیلان ساکن میباشند. علاوه بر این مردم مناطق عنبران (از توابع شهرستان نمین) و شاهرود و کلور (از توابع شهرستان خلخال) در استان اردبیل نیز تالش هستند.
تالش از سه جهت به کوههای تالش که ادامه رشته کوههای البرز هستند و از طرف دیگر به دریای خزر منتهی میشود. کشف آثار تمدن ۴۵۰۰ ساله در ییلاق (نوه دیی) تالش جلوههای بیشتری به این منطقه خوش آب و هوا دادهاست. همین تاریخ پرافتخار باعث شده تا سالشمار کادوسی مبدأی خود را سال ۱۵۵۸ قبل از میلاد قرار دهد.
مردم تالش به زبان تالشی تکلم مینمایندکه نزدیکترین زبان به زبان اوستایی میباشد. بخش اعظمی از تالش طی عهدنامههای گلستان و ترکمانچای از آن جدا شده و به روسیه ملحق شدند و هم اکنون تحت حاکمیت جمهوری آذربایجان میباشد.
از محصولات توليد شده در تالش ميتوان به برنج، توتون و مرکبات وچاي اشاره کرد. اين تنوع و فراواني محصولات سبب شده که تالش بازارهاي هفتگي پررونقي داشته باشد. از آن جمله ميتوان به يکشنبه بازار چوبر که اختصاص به معاملات دام دارد، پنجشنبه بازار شاندرمن که در آن انواع نهالها، دست ساختههاي پشمي و نخي و فراوردههاي محلي مواد غذايي عرضه ميشود همچنين ميتوان به چهارشنبه بازار رضوانشهر و پنجشنبه بازار تالش وسه شنبه بازار فومن اشاره کرد که در آن اغلب زنان و مردان با لباسهاي محلي حاضر شده و محصولات منطقهاي خود شامل برنج، انواع سبزيها و ميوههاي درختي را به فروش ميرسانند.
شاليزارهاي تالش با چشم انداز زيبا - کاخ سبز سردار امجد در هشتپر تالش- کاخ مير احمد خان تالشخان اف در لنکران (مرکز تالشخانات در قرن ??وجدا شده از ايران)- جاده گيسوم تالش - پارک ملي هيراکانا واقع در جمهوري آذربايجان مابين آستارا و لنکران -ياناربلاق يا چشمه سوزان در منطقه آرچيوان نزديک آستاراي جمهوري آذربايجان و روستاي تاريخي نوا ديي و ييلاق مريان وشهرک تاريخي ماسوله ودژتاريخي قلعه رودخان فومن واماکن زيارتي شاهزاده ابراهيم شفت، که همه ساله پذيراي ميليونها ايراني و جهانگرد ميباشد ديده ميشود. جادههاي تالش در ايران از بالاترين درصد تصادفات (طبق آمار منتشره از راهنمايي و رانندگي ايران) برخوردار است.
کادوس ها يا کادوسيان که در منابع تاريخي قديمي آن را کاتي شان يا کاتوزيان مي گفتند از قبايل مهم ومستقل بوده اند و تالش هاي کنوني بر اساس منابع تاريخي همان کادوسي ها هستند که اکنون در غرب گيلان و شرق اردبيل حضور دارند و در گذشته از نظر سياسي قدرت مسلط منطقه را تشکيل مي دادند و زندگي آنان بيشتر بر مبناي نيمه شباني استوار بود، اما با توسعه ي کشت غلات در ناحيه تالش و پاره اي از کشت هايي مانند چاي و توتون در فومنات شکل زندگي آنان تغيير يافت و به يکجا نشيني تبديل شد . گفته مي شود کادوس يوناني شده کلمه تالوش است که در قرون بعد طالش يا تالش شده است .نامي که يوناني ها بر مردم سرزمين گيلان يعني گيل ها نيزداده اند .
امروزه منطقه قومي تالش در يک موقعيت قوسي شکل از رودبار به سوي کوه هاي تالش تالنکران جمهوري آذربايجان کشيده شده است وتازمان ملحق شدن بخشي از قوم تالش به روسيه در قرار داد گلستان ،تمام تالش ها در ترکيب ملي قرار داشتند
دوستان و همراهان عزیز؛
وبلاگ زبان و فرهنگ تالش، حاصل زحمات چند تن از فرزندان تالش است که گرد هم آمدهاند تا قدمی هر چند کوچک برای زنده نگه داشتن فرهنگ باستانی و زبان کهن خویش بردارند. در کارهای فرهنگی همواره فراز و نشیبهایی وجود دارد که با همکاری و همنوایی با یکدیگر میتوان جلوی لغزشها را گرفت.
همانطور که مستحضر هستید، محتوای این وبلاگ از زبان و فرهنگ گرفته تا موسیقی و لباس محلی تالش و اخبار مختلف از حوزههای مختلف فرهنگی تالش بزرگ؛ ازاینرو همگی ما میتوانیم با تولید محتوا، شعر، تصاویر و... به زنده نگه داشتن فرهنگ تالشی کمک کنیم.
مدیریت وبلاگ زبان و فرهنگ تالش مختص به یک شخص خاص نیست و هیچ نامی در وبلاگ در خصوص یک شخص خاص بهعنوان مدیر وبلاگ برده نشده است. مدیر وبلاگ، همهٔ مردم سرزمین تالش هستند. ما بهعنوان پشتیبان فنی وبلاگ در خدمت مردم عزیز و برادران و خواهران تالش زبان خود هستیم و از محتوای این عزیزان با جانودل نگهداری کرده و در وبلاگ زبان و فرهنگ تالش بهعنوان گنجینهٔ ای از اندیشههای ناب تالشان حفظ خواهیم کرد.
از همهٔ شما استدعا داریم، محتوای مرتبط با فرهنگ، آدابورسوم، زبان، موسیقی، غذاهای محلی، ریشهیابی لغات، مکانیهای دیدنی و گردشگری تالش و سایر حوزههای مرتبط با سرزمین تالش را برای ما ارسال کنید تا با نام خودتان (در صورت نیاز بهصورت ناشناس) در وبلاگ منتشر کرده تا هدیهای باشد به آیندگان وفرزندان تالش بزرگ؛
با تشکر
ایمیل دریافت مطالب شما: Taleshi95@gmail.com
گروه زبان و فرهنگ تالش در تلگرام: https://telegram.me/joinchat/DDgTdz6XlM0CgV65GDuTPg
وبلاگ زبان و فرهنگ تالش در اول مردادماه 1395 توسط جمعی از فعالان حوزه فرهنگی تالش در فضای مجازی شروع به کار کرد. این وبلاگ در نظر دارد تا با گردآوری آثار و مطالب تالشان، یک منبع غنی برای معرفی سرزمین تالش باشد. زبان و هویت تالشان مبتنی بر فرهنگی است که از پیشینیان به یادگار مانده است. با کمک همدیگر در جهت حفظ فرهنگ اصیل خود تلاش خواهیم کرد.