صفحه‌ای مجازی برای علاقه‌مندان به مطالعه فرهنگ، هویت و زبان تالشی و آشنایی با قوم تالش به‌عنوان یک قوم اصیل ایرانی از روزگاران بسیار دوردست...
این وبلاگ با کد رهگیری 43965145 در سایت ساماندهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت گردیده است.
رایانامه: taleshi95@gmail.com
این گروه موقتاً از دسترس خارج می باشد
منطقه قومی تالش که یکی از نواحی ایرانی محل سکونت قوم تالش است با مساحتی حدود ۲۳۷۳ کیلومتر مربع که در شمال غرب گیلان قرار دارد، یک سوم خاک استان گیلان را تشکیل می‌دهد. این شهرستان که نام خود را از قوم تالش گرفته و به استناد منابع و شواهد بسیار، بازمانده اقوام کادوس باستان و از همسایگان دیرین قوم گیل می‌باشد، از غرب به استان اردبیل از شمال به آستارا و از جنوب به رودبار و از شرق به دریای خزر و انزلی محدود شده و شامل شهرستانهای آستارا، تالش، ماسال،شاندرمن، رضوانشهر، صومعه سرا ،فومن ،شفت می‌باشد، همچنین جمعیت زیادی از تالشان در رشت و امام زاده هاشم و رودبار استان گیلان ساکن می‌باشند. علاوه بر این مردم مناطق عنبران (از توابع شهرستان نمین) و شاهرود و کلور (از توابع شهرستان خلخال) در استان اردبیل نیز تالش هستند.
تالش از سه جهت به کوههای تالش که ادامه رشته کوههای البرز هستند و از طرف دیگر به دریای خزر منتهی می‌شود. کشف آثار تمدن ۴۵۰۰ ساله در ییلاق (نوه دیی) تالش جلوه‌های بیشتری به این منطقه خوش آب و هوا داده‌است. همین تاریخ پرافتخار باعث شده تا سالشمار کادوسی مبدأی خود را سال ۱۵۵۸ قبل از میلاد قرار دهد.
مردم تالش به زبان تالشی تکلم می‌نمایندکه نزدیکترین زبان به زبان اوستایی می‌باشد. بخش اعظمی از تالش طی عهدنامه‌های گلستان و ترکمانچای از آن جدا شده و به روسیه ملحق شدند و هم اکنون تحت حاکمیت جمهوری آذربایجان می‌باشد.
از محصولات توليد شده در تالش مي‌توان به برنج، توتون و مرکبات وچاي اشاره کرد. اين تنوع و فراواني محصولات سبب شده که تالش بازارهاي هفتگي پررونقي داشته باشد. از آن جمله مي‌توان به يکشنبه بازار چوبر که اختصاص به معاملات دام دارد، پنجشنبه بازار شاندرمن که در آن انواع نهالها، دست ساخته‌هاي پشمي و نخي و فراورده‌هاي محلي مواد غذايي عرضه مي‌شود همچنين مي‌توان به چهارشنبه بازار رضوانشهر و پنجشنبه بازار تالش وسه شنبه بازار فومن اشاره کرد که در آن اغلب زنان و مردان با لباسهاي محلي حاضر شده و محصولات منطقه‌اي خود شامل برنج، انواع سبزيها و ميوه‌هاي درختي را به فروش مي‌رسانند.
شاليزارهاي تالش با چشم انداز زيبا - کاخ سبز سردار امجد در هشتپر تالش- کاخ مير احمد خان تالشخان اف در لنکران (مرکز تالشخانات در قرن ??وجدا شده از ايران)- جاده گيسوم تالش - پارک ملي هيراکانا واقع در جمهوري آذربايجان مابين آستارا و لنکران -ياناربلاق يا چشمه سوزان در منطقه آرچيوان نزديک آستاراي جمهوري آذربايجان و روستاي تاريخي نوا ديي و ييلاق مريان وشهرک تاريخي ماسوله ودژتاريخي قلعه رودخان فومن واماکن زيارتي شاهزاده ابراهيم شفت، که همه ساله پذيراي ميليونها ايراني و جهانگرد مي‌باشد ديده مي‌شود. جاده‌هاي تالش در ايران از بالاترين درصد تصادفات (طبق آمار منتشره از راهنمايي و رانندگي ايران) برخوردار است.
کادوس ها يا کادوسيان که در منابع تاريخي قديمي آن را کاتي شان يا کاتوزيان مي گفتند از قبايل مهم ومستقل بوده اند و تالش هاي کنوني بر اساس منابع تاريخي همان کادوسي ها هستند که اکنون در غرب گيلان و شرق اردبيل حضور دارند و در گذشته از نظر سياسي قدرت مسلط منطقه را تشکيل مي دادند و زندگي آنان بيشتر بر مبناي نيمه شباني استوار بود، اما با توسعه ي کشت غلات در ناحيه تالش و پاره اي از کشت هايي مانند چاي و توتون در فومنات شکل زندگي آنان تغيير يافت و به يکجا نشيني تبديل شد . گفته مي شود کادوس يوناني شده کلمه تالوش است که در قرون بعد طالش يا تالش شده است .نامي که يوناني ها بر مردم سرزمين گيلان يعني گيل ها نيزداده اند .
امروزه منطقه قومي تالش در يک موقعيت قوسي شکل از رودبار به سوي کوه هاي تالش تالنکران جمهوري آذربايجان کشيده شده است وتازمان ملحق شدن بخشي از قوم تالش به روسيه در قرار داد گلستان ،تمام تالش ها در ترکيب ملي قرار داشتند
❤️منرْ دیلگِته کردَه شیرَه دیلبَر
❤️دیلرْ آوارَه کردَه شیرَه دیلبَر
❤️خدا کوْ خامْ کْ تیکَه تیکَه ببیْ
❤️منرْ بیچارَه کردَه شیرَه دیلبَر
❤️واتیرَه نییَرزی غرصَه بدارمْ
❤️غمر هیزارَه کردَه شیرَه دیلبَر
❤️شیرَه اینگار آبیرَه وَرَ گوله
❤️ سیاْ سنگ اشتهْ دوملَه زیرَه دیلبَر
❤️ مهردادبرزگردوست ( دیلگِته تالش )
دوستان و همراهان عزیز؛
وبلاگ زبان و فرهنگ تالش، حاصل زحمات چند تن از فرزندان تالش است که گرد هم آمده‌اند تا قدمی هر چند کوچک برای زنده نگه داشتن فرهنگ باستانی و زبان کهن خویش بردارند. در کارهای فرهنگی همواره فراز و نشیب‌هایی وجود دارد که با همکاری و همنوایی با یکدیگر می‌توان جلوی لغزش‌ها را گرفت.
همان‌طور که مستحضر هستید، محتوای این وبلاگ از زبان و فرهنگ گرفته تا موسیقی و لباس محلی تالش و اخبار مختلف از حوزه‌های مختلف فرهنگی تالش بزرگ؛ ازاین‌رو همگی ما می‌توانیم با تولید محتوا، شعر، تصاویر و... به زنده نگه داشتن فرهنگ تالشی کمک کنیم.
مدیریت وبلاگ زبان و فرهنگ تالش مختص به یک شخص خاص نیست و هیچ نامی در وبلاگ در خصوص یک شخص خاص به‌عنوان مدیر وبلاگ برده نشده است. مدیر وبلاگ، همهٔ مردم سرزمین تالش هستند. ما به‌عنوان پشتیبان فنی وبلاگ در خدمت مردم عزیز و برادران و خواهران تالش زبان خود هستیم و از محتوای این عزیزان با جان‌ودل نگهداری کرده و در وبلاگ زبان و فرهنگ تالش به‌عنوان گنجینهٔ ای از اندیشه‌های ناب تالشان حفظ خواهیم کرد.
از همهٔ شما استدعا داریم، محتوای مرتبط با فرهنگ، آداب‌ورسوم، زبان، موسیقی، غذاهای محلی، ریشه‌یابی لغات، مکانی‌های دیدنی و گردشگری تالش و سایر حوزه‌های مرتبط با سرزمین تالش را برای ما ارسال کنید تا با نام خودتان (در صورت نیاز به‌صورت ناشناس) در وبلاگ منتشر کرده تا هدیه‌ای باشد به آیندگان وفرزندان تالش بزرگ؛
با تشکر
ایمیل دریافت مطالب شما: Taleshi95@gmail.com
گروه زبان و فرهنگ تالش در تلگرام: https://telegram.me/joinchat/DDgTdz6XlM0CgV65GDuTPg
نغمات زیبایی که هنگام کار در "شالیزار" بانوان سختکوش می خواندند بسیار شادی بخش و تاثیر گذار بود.این خواندن به آمان آمان معروف است و در هر منطقه بر اساس آواهای رایج مردم شکلی از آن را اجرا می کنند.
روش خواندن آمان آمان:
یکی از بانوان اشعاری را با صدایی خوش و در "هوا"ی تالشی همان منطقه می خواند و دیگران بندهای مانند هم را یکصدا با او سر می دادند("جیگیر" می کردند). سپس ادامه تکخوانی را فردی دیگر و یا همان خواننده اول به عهده می گرفت. گاهی یکی از زنان از سر شوق صدای هلهله خاصی ار حنجره سر میداد که شباهت به کل کشیدن و یا "خله" در "تالشی" خوانی داشت و حالت زیبایی از تاثیر صوت انسان را در شنونده ایجاد میکرد. اشعار خوانده شده هم بیشتر در وصف طبیعت و زندگی روزمره و بسیار زیبا بود. در نمونه ای از این اجرا اینگونه خوانده می شد:
***آمان آمان آمان آمانَ لَیلِ لَیلِ لِنهار
***کوهان سیری مَجالَه نَنَه جان بِ بشَم کو
این شعر تکرار میشد و فقط در قسمت پایانی آن به جای "نَنَه" اسم افراد مختلف فامیل گذاشته می شد و به تک تک افراد خانواده فصل رفتن به ییلاق(گیریهَ) را نوید می داد. به این صورت اجرای زیبایی از فرهنگ موسیقایی به نمایش در می آمد و رنج حاصل از کار سخت کشاورزی به خاطرات می پیوست.
🌺ترکیب این سرود زیبا با صدای شرشر آب زیر دست و پای این زنان همراه با هلهله های شوق آفرین در هوای زیبای بهاری چیدمان بسیار زیبایی از موسیقی در دل طبیعت بود و در ذهن حاضرین آن محیط نقش می بست و رنگ و بوی زندگی داشت. این آواهای جادویی با گذشت بیش از سی و پنج سال هنوز در گوشم با قدرت خاصی زمزمه می شود و تاثیرش همچنان در وجودم جاری است. 🌺🌺🌺❤️
به قلم: آقای شهریار پورمحمد
( سرخه گُل )
سرخه گُلون ک وینم,ت م یاد آى
گل پامچال ک چینم,ت م یاد آى
بهاره صب ک بلبل چَه چَه ژَنع
کوکو تى تى ک خونو , ت م یاد آى
شوَه سَرون ک گیریه,خر ویر آبو
چوپان ک لَه لَه ژَنع ت م یاد آى
گیلون وقتى بجارون بج دَکرن
بجارن سبز ک آبون,ت م یاد آى
تابستون ک بجى برده موقع بو
بجَه برون ک وینم, ت م یاد آى
دستن پینه دارین وقتى دی یَسیم
چمع دستون ک وینم,ت م یاد آى
زمستون وَر ک وارع, مشته مشته
دارن وقتى بَلکن,,ت م یاد آى
سرده روزِن گذرن باز بهار آ
دنیا باز جَوون آبو ، ت م یاد آى
وقتى م یاد وَرم,ِده مَنده نیشَه
چمع دیل پیسته آبو ، ت م یاد آى
شعر از : آقای محمد چراغ زاده
با تشکر از کانال تلگرامی «من تالشم» بابت انتشار این شعر زیبا
کتاب، عنصری فرهنگی جهت انتقال بنیان های اساسی یک ملت به نسل های آینده است. یکی از کتاب هایی که در حوزه فرهنگ و ادب تالش به یادگار مانده است، کتاب «امثال و حکم تالشی» به قلم جناب آقای نبی الله شعبانی می باشد. به نظر می رسد این کتاب بتواند پیشینه ی ادبی تالش را زنده نگه داشته و به آیندگان هدیه دهد.
با تشکر از کانال رادیو تالشان بابت معرفی این کتاب
قشنگیشه یارم سرخه ولی کا
چده غورصه دکم چمن دلی کا
ازم پروانه بیمه شمع اشته
چگونگی دپرسم بلبلی کا
ترجمه:
ای نگارم از گل سرخ نیز زیباتری
چقدر غصه در دلم انباشته کنم
من پروانه ی شمع تو هستم
چگونگی ( عشق من به تو) را از بلبل بپرسیم
راوی مرحوم عاشق روحان قاسمی خواننده و نوازنده شهیر تالش.
تهیه و تنظیم: آقای نبی ا.... شعبانی
