نام اندام های بدن به زبان تالشی

نام اندام های بدن به زبان تالشی

کاری از آقای رمضان نیک نهاد

قلعه کفو و قلعه پِشت و قلعه چویینی

حکایتی از زبان تالشان خطبه سرا
سه قلعه به نام های
قلعه کفو  و قلعه پِشت و قلعه چویینی سه قلعه بودند که باهم برادر بودند .
این قلعه هادر مناطق تالش ایران به طرف تالشان اذربایجان شوروی قرارداشتند. در زمانی که ارتباطات به شکل قدیمی بود و این سه برادر و ساکنین قلعه با روش های قدیمی و باروش روشن کرد ن اتش وراه انداختن دود به هم دیگر علامت می دادند ..بین خودشان علامتی را مشخص می کردند اگر یک دود بود مثلا وضعیت در حال صلح بود و اگر دو دود بلند می شد وضعیت احتیاط و اگر دودی بلند نمی شد وضعیت خطر و جنگ بود ..
و با استفاده از این علائم با همدیگر ارتباط داشتند .

این حکایت توسط یکی از تالش زبانان خطبه سرا نقل شد که در اینجا آوردم.حکایت ها و باورداشت ها واقعی نیستند ولی می توان به نکته های مهمی پی برد.

نگارنده متن: آقای اسفندیار آقاجانی

---

منبع بر خط: http://baghro95.blogfa.com/post/65

استیکرهای تالشی تلگرام

یکی از ابزارهای خوب در فضای مجازی جهت انتقال احساسات، استفاده از زبان شکلک ها و یا به اصطلاح«استیکر» است. استیکرها به راحتی می توانند احساسات و عواطف را منتقل کنند و در ارتباط متقابل تأثیرگذار باشند. لیستی از لینک استیکرهای تالشی که توسط مدیران گروه ها و کانال های مختلف تالشی تهیه شده است، تقدیم حضورتان می گردد. جهت اضافه کردن استیکرها،ابتدا روی هر یک از لینک ها کلیک کرده تا مروگر به صفحه ی تلگرام شما هدایت شود. بعد از هدایت، لیست استیکر به شما نمایش داده می شود که می توانید به تلگرام خود اضافه کنید.

https://telegram.me/addstickers/Taleshestan1


https://telegram.me/addstickers/GiLtAL20


https://telegram.me/addstickers/Talkado


https://telegram.me/addstickers/salimah


https://telegram.me/addstickers/taleshiha


https://telegram.me/addstickers/Taleshi_jadid


https://telegram.me/addstickers/sticker_taleshi_armin

https://telegram.me/addstickers/Qontalesh


https://telegram.me/addstickers/taleshestan3

https://telegram.me/addstickers/taleshestan2


https://telegram.me/addstickers/Taleshestan1

کیبورد استاندارد فارسی جهت تایپ بهتر و پویاتر

یکی از مشکلاتی که کاربران محترم با آن مواجه هستند، تایپ استاندارد فارسی است. برای تایپ زبان تالشی نیز در برخی موارد به کیبوردی نیاز است که به راحتی بتوان اعراب گذاری کرد. امروز در وب سایت زبان و فرهنگ تالش، این مشکل را حل کرده ایم؛

برای ویندوز: صفحه‌کلید استاندارد فارسی را از اینجا دریافت کنید و zip آن را باز کنید و محتویاتش را جایی ذخیره کنید. به محل ذخیره بروید و روی setup.exe دو بار کلیک کرده و مراحل نصب را ادامه دهید.
پس از نصب، کیبورد استاندارد را از منوی زبان ها انتخاب کنید(طبق تصویر زیر):

برای اندروید:

با برنامه‌ی Farsi Keyboard، فارسی و انگلیسی را به آسانی تایپ کنید. از ویژگی‌های خوب این برنامه این است که از همه‌ی حروف فارسی پشتیبانی می‌کند. شما می‌توانید از طریق بخش تنظیمات، تم‌های مختلف تنظیم نموده و از نشان‌های ریاضی در متن و نوشته‌های خود استفاده نمایید. استفاده از این صفحه‌کلید آسان است و از رابط کاربری خوبی برخوردار می‌باشد. همچنین می‌توانید زبان‌های مختلف فرانسوی، آلمانی، ایتالیایی، سوئدی و... را در بخش زبان‌های برنامه تنظیم کنید. پس فرصت را از دست ندهید. این برنامه را دانلود نموده و به آسانی متن‌های فارسی را از طریق این صفحه‌کلید تایپ نمایید.

جهت دانلود صفحه کلید استاندارد فارسی برای اندروید، اینجا را کلیک نمایید و یا کیوآرکد زیر را اسکن نمایید:

علت تفاوت در گویش های زبان تالشی

تفاوت در گویش چرا؟
تفاوت از زمین تا آسمان نیست ولی هست . زبان تالشی هم  همانند زبان فارسی بر گرفته از زبان اوستائی یا زند که کتاب زردشت با آن نوشته شده است و زبان فارسی قدیم که کتیبه های شاهان هخامنشی با آن بر روی سنگها حک شده است و زبان پهلوی که زبان شاهان اشکانی وساسانی است .
میتوان گفت این زبان ریشه در تاریخ  نه بلکه ریشه در ماقبل تاریخ دارد . یعنی چه؟ یعنی اگر تاریخ رسمی 6000 سال قدمت دارد یعنی6000 سال از زمان تشکیل حکومت یا کشور داری در جهان میگذرد , ماقبل تاریخ از قدمتی حد اقل 3500000سال قدمت خبر میدهد یعنی انسان بیش از 3 میلیون و پانصد هزار سال است که بر روی کره ی خاکی حضور داشته ودارد, واین واقعیتی است که گوینده اش هرودوت و کتزیاس و آن دیگر تاریخ نگارانی که تا این زمان راست و دروغ را بهم بافته اند و به خورد اجتماع جهانی داده اند نیست بلکه گوینده اش شاخه ای از علم است که به کمک تاریخ مکتوب جهانی شتافته و آن باستان شناسی است , همانی است که بدواً با حدس و گمان و امروزه با پیشرفته ترین ابزارهاری علمی به کاوش نه تنها زمین بلکه جهانی که در آن قرارداریم پرداخته است . اینکه گفته میشود جهان از قدمتی 14 میلیارد ساله برخوردار است واز عمر منظومه ی شمسی چهار و نیم میلیارد سال میگذرد , اینها جملگی در باستان شناسی مطرح وبا ابزارهای دقیق سنجیده شده است اما این سخن در اینجا هم فیصله یافته نیست بلکه دنباله دار است . چرا ؟ چون علم هیچ چیزی را به قطع و یقین ختم نمی کند , داده های علمی مطلق نیست نسبی است ممکن که نه حتمی است آنچه را که امروز یافته شده با تلاش و تحقیق مجدانه ای که در پیش رو است البته که در آینده چنین نیست و نخواهد بود . آینده به گذشته نمی بازد . برد با آینده است . در آینده بشر از مشکلات امروزی رنج نخواهد برد , با ابزارهای امروزی به درمان خویش نخواهد پرداخت , با آلات امروزی به مسافرت نخواهد رفت , آینده ی پیش روی آدمی زیباست و به گونه ای دیگر رقم خواهد خورد .
سخن از زبان تالشی بود که ریشه اش معلوم شد , حتی در گیلان ما یعنی در جنوب قله ی درفک باستان شناسی موفق به کشف دو غار بنام غارهای رشی دربند شده که سابقه ی حضور آدمی در این ناحیه ی بیخ گوش ما از مرز 230 هزار سال هم گذشته , حال چرا چنین زبانی با این همه فراز و نشیب امروزه روی به ورطه فراموشی , به نابودی و اضمحلال نهاده است ؟ چه شده مگر گویندگان و باشندگانش از تلاش و کوشش باز مانده اند ؟ بر زبان تالشی مگر چه رفته است ؟ سخن به اینجا که رسیده است لازم است نکات نا گفته و نا شنیده هم اندکی گفته آید تا گوشه های تاریک و تاریخی آن آشکار گردد . اگر در محدوده ی جغرافیائی مملکت خویش یعنی ایران عزیز کمی دقت به خرج دهیم با اندکی تامل در خواهیم یافت که تعدادی مشخص از اقوام ایرانی اینجا و آنجا سکنی گزیده اند که این مسئله و این پراکندگی بیشتر متوجه ی باشندگان قدیمی همانند کردها  وتالش ها و تات ها بوده و کمتر به سایر اقوام البته قومی که داعیه ی سرکردگی و فرمانروائی داشته مثتثنی است .
برداشت از چنین پراکندگیها, موید این نظر خواهد بود که واقعه ای باید رخ داده باشد . به یقین باید گفت که کار و بیماری و سیل وزلزله و سایر موارد مشابه نمیتواند عامل چنین رویدادی قلمداد گردد آنچه بوده بخشی بی کفایتی و بی تدبیری حاکمان وقت بوده که با جنگی بی دلیل و بی ابزار پاره ای از خاک وطن  را با همه امکانات وساکنینش به غیر سپرده و تعدادی از افرادشجاع وجسور و معترض به بیعدالتی و نا روائی هم هراز گاه از جانب حاکمان وقت تبعید شده اند . اینکه شنیده ودیده میشود فلان نقطه گنج دارد و نسخه اش در دست هست , همین است . به بزرگ ایل دستور داده شده که باید با ایل و تبار به فلان نقطه بکوچد واو یعنی بزرگ ایل زیر مجموعه اش را جمع کرده اجناس گرانبهایشان را لیست کرده و با حضور همه در زیر سنگی و یا درختی و یا روی تپه ای مدفون ساخته و گفته است این کار را برای حفظ اموال میکنیم تا نصیب غارتگران احتمالی نشود و انشاءالله از  تبعید به زودی باز خواهیم گشت و بعد زمان به درازا و آن نوشته دست بدست تا این زمان که این حقیر عامل تحریر آن شده آری موضوع همین است . شکلی دیگر از کنترل به حاشیه راندن و بی توجهی به خواستهای به حق بوده است , فرمانروائی کادوس با آن عظمت بعد از شکست و سر به طاعت گذاشتن و یا انزوا به رشته کوه های سرسبز پناه برده و جز دامداری نمیتوانسته به کار دیگری روی آورد زیرا که امکان فعالیت نسبت به رشته های دیگر کاری از آن گرفته شده بوده است . حال در این رشته کوه های طویل حدود چهارصد کیلو متری و با عرض کم و پارگیهای طبیعی اش از قبیل دره ها و رود های صعب العبور از سپید رود تا کورا چگونه باید همفکر و هم زبان بود ؟ عامل اصلی زنده ماندن آدمی ارتباط بوده و هست این امر بر کسی پوشیده نبوده و نیست که این ارتباط دور
ادور خود نوعی جدائی و ساز دیگر نواختن است . از سپید رود تا کورا رودها و بیشمار بریدگیها خود عامل گسست ارتباطی خواهد بود . چناررود , قلعه رود , گشت رود , ماسوله رود , سیا و رود , خالکا رود , مرغک رود , شفارود , ویسا رود , ناو رود, دینا چال رود , طولا رود , کرگانرود , لیسا رود , آسا رود , و ... آیا با این درازا و با این اندک عرض میتوان کنش و گویش و جهش یکسان داشت ؟ همگونی در کار و ترقی و فرهنگ و تمدن زمانی مقدور و میسر است که فاصله ها اندک باشد . حضور جمعی پایه ی فرهنگی است , یکجا نشینی و شهر نشینی اساس تمدن است . در چنین مکان و فضای جغرافیائی ماندن خود هنری است ستودنی . زندگی با سایش استخوانها , خور و خواب با حداقل امکانات , لذت و آسایش و تفریح و تفرج هیچ . این شاخه شاخه شدن ها , این دورادوری , این نا مطلوبی زندگی چگونه میتوانسته به زبانی یکدست دست رسی داشته باشد ؟ روی این اصل است که من میگویم " ماشی " وتو میگوئی " مانی " و او میگوید " ماشل "
فرق هست فرق در گویش ( لهجه ) نه در زبان
فرق هست نه از زمین تا آسمان .
مرداد ماه 95

به قلم: آقای محمدرضا فدائی

بَنده ویرنده خِدا پِره پِرَنِ

تا لشه مثل
بَنده ویرنده خِدا پِره پِرَنِ
برگردان
کسیکه بنده ها اورا از نظر دورمی کنند وبی اهمیت قرار می دهند
خداوند اورا بلند میکند و راه گشایش را درزندگیش نمایان می سازد
یک دلنوشته عیدانه
پدر قیافه مهربانی داشت هیچوقت زبان به آه وناله باز نمی کرد دل بزرگی داشت در خانه اش همیشه بروی در راه مانده های شب باز بود شیرین زبان بود واز زندگانی های بسیار داستان ها می دانست وقتی سر صحبش می نشستی سخنان دلنشین وداستانهای اسطوره ای را با دستا نهای زیبا وگا ه حزن انگیز میخواند چه نوازشگرانه بچه هایش رانوازش میکرد .
دخترک اورا، پدر، را اینگونه بخاطر می آوَرد با چهره خندان ومهربان .
پدر مهربان نمازش را با صدای بلند میخواند طوری که انگار با خدا بلند حرف میزند که خداصدایش را در آن بالا بشنودو دخترک هر روز صبح با صدای نماز پدر از خواب بیدار میشد و گاهی میرفت کنارش می ایستاد و با تقلید از پدر بالا وپایین میرفت در حالیکه چیزی از کلماتی که پدر می گفت سر در نمی اورد ولی کنجکاوانه به دهان پدر وحالت خضوح وخشوح پدر نگاه می کرد تا چیزی را از این حالت وگفتار پدر بداند. و بفهمد.
پدر بعداز نماز دعا های بسیار میخواند البته بیشتر به شعر یک بیت شعر عرفانی رامی خواند که در روح و جان دخترک نفوذ میکرد وان این بود یارب نظر توبر نگردد..برگشتن روزگار سهل است
و دخترک هیچوقت این بیت شعر خاطره انگیز را فراموش نکرد وهمواره میخواست بداند که چرا پدر بعد از هر نماز این بیت شعررا تکرار می کند..
پدر رفت !!!
سالهای زیادی از ان دوران گذشت ودخترگ بزرگ شد ومادر، وهرگز شعر پدر را فراموش نمی کرد تا اینکه یک اتفاق ناحق در زندگیش رخ داد ان دخترک دیروز ومادر امروز ان شعر معروفی که پدر بعد از نماز میخواند یادش آمد و شروع کرد ان بیت شعر را ایده قراردادن و دو غزل سرودو چون دعایی هر روز ان سروده ها را میخواند مشگلی که بندگان بوجود اورده بودند خداوند مهربان برایش حل کرد خدایا به کرمت شکر
زلیخا صبا
چند بیت از این سروده
گر غم بگردنی وبال اسست
بوستان دلی بی نهال است
گر زور به گُرده ای سواراست
از رنج پیاده بی خیال است
گر پرنده ای زتیر صیاد
افتاده زمین شکسته بال است
گر دادرسی نشد پیدا
مردانگی هم در مثال است
یارب نظر تو برنگردد
برگشتن روز گار سهل است
شعر از بانو زلیخا صبا

یک متن به زبان تالشی و ترجمه ی آن به زبان فارسی

متن به زبان تالشی
خانواده نقش، هردنون/خردنون تربیتده(نقش خانواده در تربیت کودکان)
ایله خردن زمونی کی دنیو مویده،هیچی بْم دنیوکو زوندَنی. اولین محیطی که خردن اَیو اودمونه آشنا بِدَه،خانوادَیه. نَنَه اولین موجودیه کی ایله خردن خانوادکو بَنَه آشنا بده. نَنَه بشوی کَردِی کی  خردن هرجور کی پِدَشِ تربیت بْکَه. ایله خانوادکو، دَدَ ممکنه کی وِ خردونن تربیتینه آشنا نبو، امّا نَنَه تأثیر خیلی وی اَرِه.
بعضی نکاتی کی خانواده بَپِه بَ توجه بْکَه:
1-اشتن خردنو،چوکه نوم بْچینی
2-اشتن خردن، نموجنه آشنا بْکَ
3-خردن، چوکه محیطیون ببه و معنوی جهتده بَ رشد بده
4-بزْنکی، خردنش کینَه همرویِ و کینه رابطش هِسته
5-اشتن خردن، معنوی و محبت آمیزه پاداش بْدَ. مادی پاداش،اثرش وِ نیَب.
6-اشتن خردنو،زمینه فراهم بْکَه تا چَ استعداد شکوفا ببو

ترجمه به زبان فارسی:
نقش خانواده در تربیت کودکان
یک کودک وقتی به دنیا می آید، چیزی از دنیا نمی داند. اولین محیطی که کودک در آن با انسان ها آشنا می شود، خانواده است. مادر اولین موجودی است که یک کودک در خانواده با آن آشنا می شود. مادر می تواند کودک خود را هر طور که بخواهد تربیت کند. در یک خانواده، پدر ممکن است با تربیت کودک آشنا نباشد، امّا تأثیر مادر[در تربیت] بسیار است.
بعضی از نکاتی که خانواده باید به آن توجه کند:
1-برای فرزند خود، نامی نیکو گلچین کند.
2-فرزند خود را با نماز آشنا کند.
3-فرزند خود را به محیط های خوب ببرد و از لحاظ معنوی، موجب رشد او گردد.
4-بداند که فرزندش با چه کسی دوست است و با چه کسی رابطه دارد.
5-به فرزند خود، پاداش معنوی و محبت آمیز دهد. پاداش مادی،اثرش بادوام نیست.
6-برای فرزند خود، زمینه را فراهم کند تا استعدادش شکوفا شود.

به قلم: آقای امین جوانمرد

وجه‌تسمیه کلمه بغرو در زبان تالشی منطقه خطبه سرا

یکی از کوه‌های مقدس و مشهور منطقه تالش، کوه بغرو در ییلاق خطبه سرای تالش می‌باشد. به نقل از برخی گروه‌های کوهنوردی، بغرو با ارتفاع 3197 متر، بلندترین قله کوه‌های تالش می‌باشد که دارای زیبایی خاص و منطقهٔ بکری است که این زیبایی را دوچندان می‌کند. اما در خصوص وجه‌تسمیه کلمه «بغرو» و اینکه این واژه چیست و ریشه آن کدام است، نقطه نظراتی وجود دارد.
در اوستا چندین بار، کلمه «بَغ» مترادف با اهورامزدا به معنی آفریدگار/خدا استفاده شده است و «رو» نیز در زبان تالشی به معنای «راه» است. به عبارتی بهتر، می‌توان گفت، «بغرو» یعنی «راه رسیدن به خدا». از آن جایی که عبادتگاه‌های قدیمی معمولاً در ارتفاعات بوده‌اند و مردم برای راز و نیاز به ارتفاعات می‌رفته‌اند، ازاین‌رو به نظر می‌رسد کوه بغرو که کوه مقدس تالشان می‌باشد محلی برای عبادت و راز و نیاز بوده است. وقتی از بزرگان و پیران خطبه سرا در خصوص بغرو پرسیده می‌شود، آن‌ها می‌گویند که درگذشته برای گشایش مشکلات خود، در کوه بغرو، گوسفند قربانی می‌کردیم و آن مکان برای ما خیلی مهم و مقدس بود. بنا بر تحقیقات نگارنده این متن، هنوز هم در گفت‌وگوهای مردم خطبه سرا، «قَسَم یاد کردن به کوه بغرو» وجود دارد و هنوز هم بغرو برای این اهالی مهم و قابل احترام است.
به قلم: امین جوانمرد

معرفی الفبای لاتینی و فارسی برای نوشتار زبان تالشی

جهت مشاهده و دانلود به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

یاریگر وبلاگ زبان و فرهنگ تالش باشیم

دوستان و همراهان عزیز؛
وبلاگ زبان و فرهنگ تالش، حاصل زحمات چند تن از فرزندان تالش است که گرد هم آمده‌اند تا قدمی هر چند کوچک برای زنده نگه داشتن فرهنگ باستانی و زبان کهن خویش بردارند. در کارهای فرهنگی همواره فراز و نشیب‌هایی وجود دارد که با همکاری و همنوایی با یکدیگر می‌توان جلوی لغزش‌ها را گرفت.
همان‌طور که مستحضر هستید، محتوای این وبلاگ از زبان و فرهنگ گرفته تا موسیقی و لباس محلی تالش و اخبار مختلف از حوزه‌های مختلف فرهنگی تالش بزرگ؛ ازاین‌رو همگی ما می‌توانیم با تولید محتوا، شعر، تصاویر و... به زنده نگه داشتن فرهنگ تالشی کمک کنیم.
مدیریت وبلاگ زبان و فرهنگ تالش مختص به یک شخص خاص نیست و هیچ نامی در وبلاگ در خصوص یک شخص خاص به‌عنوان مدیر وبلاگ برده نشده است. مدیر وبلاگ، همهٔ مردم سرزمین تالش هستند. ما به‌عنوان پشتیبان فنی وبلاگ در خدمت مردم عزیز و برادران و خواهران تالش زبان خود هستیم و از محتوای این عزیزان با جان‌ودل نگهداری کرده و در وبلاگ زبان و فرهنگ تالش به‌عنوان گنجینهٔ ای از اندیشه‌های ناب تالشان حفظ خواهیم کرد.
از همهٔ شما استدعا داریم، محتوای مرتبط با فرهنگ، آداب‌ورسوم، زبان، موسیقی، غذاهای محلی، ریشه‌یابی لغات، مکانی‌های دیدنی و گردشگری تالش و سایر حوزه‌های مرتبط با سرزمین تالش را برای ما ارسال کنید تا با نام خودتان (در صورت نیاز به‌صورت ناشناس) در وبلاگ منتشر کرده تا هدیه‌ای باشد به آیندگان وفرزندان تالش بزرگ؛
با تشکر

ایمیل دریافت مطالب شما: [e-mail]
گروه زبان و فرهنگ تالش در تلگرام: https://telegram.me/joinchat/DDgTdz6XlM0CgV65GDuTPg