سه شولون به سه شب وسط تابستان یعنی ١٤-١٥-١٦ مرداد ماه که دمای هوا در این سه شبانه روز بسیار بالاتر از سایر روزهی تابستان به همراه شرجی طاقت فرساست ،گویند.
علت نامگذاری سه شولون که تالشان این سه شب را خطرناک دانسته و به ییلاقات می رفتند از قرار زیراست :
سینه به سینه از بزرگان نقل شده است در ادوار گذشته بعلت گرم شدن بیش از حد کره زمین وعدم بارش باران (بخیل شدن آسمان نسبت به زمین ) وآب شدن یخهای قطبی و پر آب شدن رودخانه وولگا وافزایش شدید آب ورودی های دریای خزر، اکثر قسمتهای پست و هموار حاشیه خزر بویژه جلگه گیلان و منطقه تالش زیر آب می رفت و زندگی تالشان بنا به موقعیت منطقه در فصل زمستان در جنگل و مناطق پست ودر تابستان در ارتفاعات ییلاقی سپری می شد.
آنان که از تمکن مالی خوبی برخوردار بودند بطور دایم ساکن ییلاقات بوده اند.
پس از گذشت زمان پیشروی آب در جلگه گیلان و اتمام دوره بارندگی ، مجداداً یخ زدن قطب شمال شروع شده وعقب نشینی آب خزر آغاز می شد. مجددا تالشان به حاشیه خزر یعنی همواری روی آورده ومشغول کشت برنج می شدند.
با عقب نشینی آب از جلگه خزری کماکان عمق آب سفره زیر زمین و رطوبت در همواری گیلان بالابود.
قسمتهایی از منطقه که امکان برگشت آب نبود به صورت مرداب و باتلاق باقی می ماند .
با توجه به اینکه امکانات رفاهی مانند سیستم های برودتی و سرمایشی و آب آشامیدنی خنک به دلیل نبود برق مهیا نبود و مردم به ناچار مجبور به استفاده از آب نهر وچاه نسبتا غیر بهداشتی بودند.
اکثر مردم روزهای گرم را در ییلاق سپری می کردند ، ولی عده ای نیز در این سه شبانه روز که شدت گرما و رطوبت در اوج خود قرار داشت جهت حفاظت از مزارع برنج مجبور به سکونت سه شولون در جلگه بودند ، گرما زده شده و مبتلا به تب شدید می شدند و حتی کسانی جان خود را از شدت گرما و شرجی از دست می دادند.
گذشتگان علت مرگ و میر و بیماری در این فصل سال در جلگه گیلان را گرمای شدید سه شبانه روز دانسته و آنرا سه شولون نام نهاده و توصیه کرده اند احدی دراین سه شب در جلگه نمانده وبه ییلاق برود.
گرمی شدید باعث تب شدید شده و با توجه به اینکه تب فصل گرما به مراتب خطرناکتر از تب فصل سرماست .این موضوع یکی از علل حساسیت تالشان قدیم به سه شولون بوده است.
تهیه و تنظیم: فرمانعلی پاسبان چوئه ژیه
انتشار یافته در کانال کانال چوئه ژیه
