وجه تسمیه باکو
وجه تسمیه باکو :
پایتخت آران نامش باکو است. آیا شما می دانید باکو یعنی چه؟
باکو یا واکو ، کلمه ای است تالشی . اصل این کلمه واکو است. یعنی جایی که باد می کوبد (
وا = باد و کو = می کوبد ). این واژه از مصدر کوین = کوبیدن ، گَل آوز ( مشتق ) شده است.
باکو ، باد های غریبی دارد که وقتی می وزد ، گاه ماسه و خاک را تا لب پنجر ه های طبقه ی سوم و چهارم می کشاند. مردمی که از دیرباز آن جا زندگی می کردند ، آن سر زمین را واکو نامیدند ؛ یعنی جایی که باد می کوبد. راستی چه شدند آن مردم ، کجا رفتند؟
بیایید به تاریخ تف نکنیم ؛ نتایج بدی ببار خواهد آورد. گاه آن چه در احساس ما است و آن چه در تاریخ گذشته ، با هم فاصله ی بسیار دارند.
و یک توضیح: بعضی از محققین، اصل باکو را بادکوبه دانسته اند. به نظر من این تفسیر غلط است؛ اما معنایش درست است. چرا غلط است؟
به دلایل مختلف تاریخی و زبان شناسی ، این تفسیر نمی تواند درست باشد؛ از جمله به دو دلیل زیر :
الف ) از یک سو ، در دوران اخیر – بر پایه ی تاریخ زبان دری - در باکو مردم فارسی زبان نمی زیستند که آن محل را نام بگذارند و از سوی دیگر نامگذاری ها ، تاریخی بسیار طولانی تر از این حرف ها دارند ؛ آن هم در یک نقطه ی بندری که زیستگاه دیرین مردم بوده است. باکو جایی نیست که امروز و دیروز کشف شده باشد. باکو در اسرار التوحید به همین نام آمده است. پس این نامگذاری نمی تواند نتیجه ی مسافرت چند تاجر در قرن های اخیر باشد.
ب ) دوم دلیل عمده این است که عموماً یک حرف از واژه تغییر می پذیرد ؛ مثل ژن = زن ، وَر = برف ، و ... . پس ، بعید به نظر می رسد که باکو خلاصه ی بادکوبه باشد . نظر من این است که حتی ممکن است که اصل این کلمه هیچ تغییری نکرده باشد. یعنی اصلش باکو بوده. چنانکه به کردی هنوز باد ، با می شود. اما این کلمه کردی نیست ؛ زیرا در قاعده ی زبان کردی نمی گنجد . از آنجایی که تالش ها و کرد ها لغات مشترک فراوان دارند ، شاید زمانی بخشی از تالش ها به « وا » ، « با » هم می گفته اند. این نوع بیان در لهجه های زبان تالشی فراوان دیده می شود. به عنوان مثال تالش های ماسال به چادری که روی پارگاه می کشند ، جادر نیز می گویند. و از این دست فراوان است. 📝✍ لیثی حبیبی با کمی تغییر
🔴باماهمراباشید
@bataleshan👈رادیو تالشان
