منطقه قومی تالش که یکی از نواحی ایرانی محل سکونت قوم تالش است با مساحتی حدود ۲۳۷۳ کیلومتر مربع که در شمال غرب گیلان قرار دارد، یک سوم خاک استان گیلان را تشکیل میدهد. این شهرستان که نام خود را از قوم تالش گرفته و به استناد منابع و شواهد بسیار، بازمانده اقوام کادوس باستان و از همسایگان دیرین قوم گیل میباشد، از غرب به استان اردبیل از شمال به آستارا و از جنوب به رودبار و از شرق به دریای خزر و انزلی محدود شده و شامل شهرستانهای آستارا، تالش، ماسال،شاندرمن، رضوانشهر، صومعه سرا ،فومن ،شفت میباشد، همچنین جمعیت زیادی از تالشان در رشت و امام زاده هاشم و رودبار استان گیلان ساکن میباشند. علاوه بر این مردم مناطق عنبران (از توابع شهرستان نمین) و شاهرود و کلور (از توابع شهرستان خلخال) در استان اردبیل نیز تالش هستند.
تالش از سه جهت به کوههای تالش که ادامه رشته کوههای البرز هستند و از طرف دیگر به دریای خزر منتهی میشود. کشف آثار تمدن ۴۵۰۰ ساله در ییلاق (نوه دیی) تالش جلوههای بیشتری به این منطقه خوش آب و هوا دادهاست. همین تاریخ پرافتخار باعث شده تا سالشمار کادوسی مبدأی خود را سال ۱۵۵۸ قبل از میلاد قرار دهد.
مردم تالش به زبان تالشی تکلم مینمایندکه نزدیکترین زبان به زبان اوستایی میباشد. بخش اعظمی از تالش طی عهدنامههای گلستان و ترکمانچای از آن جدا شده و به روسیه ملحق شدند و هم اکنون تحت حاکمیت جمهوری آذربایجان میباشد.
از محصولات توليد شده در تالش ميتوان به برنج، توتون و مرکبات وچاي اشاره کرد. اين تنوع و فراواني محصولات سبب شده که تالش بازارهاي هفتگي پررونقي داشته باشد. از آن جمله ميتوان به يکشنبه بازار چوبر که اختصاص به معاملات دام دارد، پنجشنبه بازار شاندرمن که در آن انواع نهالها، دست ساختههاي پشمي و نخي و فراوردههاي محلي مواد غذايي عرضه ميشود همچنين ميتوان به چهارشنبه بازار رضوانشهر و پنجشنبه بازار تالش وسه شنبه بازار فومن اشاره کرد که در آن اغلب زنان و مردان با لباسهاي محلي حاضر شده و محصولات منطقهاي خود شامل برنج، انواع سبزيها و ميوههاي درختي را به فروش ميرسانند.
شاليزارهاي تالش با چشم انداز زيبا - کاخ سبز سردار امجد در هشتپر تالش- کاخ مير احمد خان تالشخان اف در لنکران (مرکز تالشخانات در قرن ??وجدا شده از ايران)- جاده گيسوم تالش - پارک ملي هيراکانا واقع در جمهوري آذربايجان مابين آستارا و لنکران -ياناربلاق يا چشمه سوزان در منطقه آرچيوان نزديک آستاراي جمهوري آذربايجان و روستاي تاريخي نوا ديي و ييلاق مريان وشهرک تاريخي ماسوله ودژتاريخي قلعه رودخان فومن واماکن زيارتي شاهزاده ابراهيم شفت، که همه ساله پذيراي ميليونها ايراني و جهانگرد ميباشد ديده ميشود. جادههاي تالش در ايران از بالاترين درصد تصادفات (طبق آمار منتشره از راهنمايي و رانندگي ايران) برخوردار است.
کادوس ها يا کادوسيان که در منابع تاريخي قديمي آن را کاتي شان يا کاتوزيان مي گفتند از قبايل مهم ومستقل بوده اند و تالش هاي کنوني بر اساس منابع تاريخي همان کادوسي ها هستند که اکنون در غرب گيلان و شرق اردبيل حضور دارند و در گذشته از نظر سياسي قدرت مسلط منطقه را تشکيل مي دادند و زندگي آنان بيشتر بر مبناي نيمه شباني استوار بود، اما با توسعه ي کشت غلات در ناحيه تالش و پاره اي از کشت هايي مانند چاي و توتون در فومنات شکل زندگي آنان تغيير يافت و به يکجا نشيني تبديل شد . گفته مي شود کادوس يوناني شده کلمه تالوش است که در قرون بعد طالش يا تالش شده است .نامي که يوناني ها بر مردم سرزمين گيلان يعني گيل ها نيزداده اند .
امروزه منطقه قومي تالش در يک موقعيت قوسي شکل از رودبار به سوي کوه هاي تالش تالنکران جمهوري آذربايجان کشيده شده است وتازمان ملحق شدن بخشي از قوم تالش به روسيه در قرار داد گلستان ،تمام تالش ها در ترکيب ملي قرار داشتند
🌺برنامه زمانبندی شده گفتمان در گروه زبان و فرهنگ تالش از شنبه 20 شهریور تا جمعه 26 شهریور95
https://telegram.me/joinchat/DDgTdz6XlM0P09RueUOUzw
دو هفته ای ست که روزنامه همشهری در صفحه « اجتماعی استان ها »- که هر شنبه جزو صفحات آن است-اقدام به جعل حدود و مرزهای سیاسی و جغرافیایی استان های اردبیل و گیلان می نماید و در اقدامی نسنجیده و نابخردانه اقدام به کاری می نماید که دو فردای دیگر ممکن است از جمله عوامل برهم زدن نظم اداری، اجتماعی،سیاسی شود و در نهایت موجب درگیری قومیتی گردد.
این روزنامه در دو شماره اخیر خود که یکی در مورخ سیزده شهریور نودوپنج منتشر شده و دیگری نیز یک هفته پیش تر از آن ، اقدام به ثبت دو منطقه حیران در شهرستان آستارا و اسالم در شهرستان تالش به نام استان اردبیل نموده است. در حالی که همه می دانند حیران بخشی از آستاراست و ارتباطی به اردبیل ندارد و همچنین همه می دانند اسالم هم جزو شهرستان تالش است و هیچ ارتباطی از نظر اداری و سیاسی و تقسیمات کشوری به استان اردبیل ندارد.
این کار روزنامه همشهری اگر چه به ظاهر ساده و فاقد اهمیت می باشد،اما به نظر می رسد نتیجه یک شیطنت ژورنالیستی می باشد که می توان گفت در پشت پرده یا دست هایی در کارند تا موجب ایجاد درگیری بین دو استان و اقوام ساکن در آن ها شوند،یا بی سوادی مسئول صفحه مورد نظر چنین دستپختی را به بار آورده است. هرچند این اتفاق اهمیت خاصی ندارد و نیازی هم به توجه خاص به آن احساس نمی شود،اما از آن جا که برخی مدعیان هر سند مضحکی را در آینده به عنوان یک اثر به ثبت رسیده مورد استفاده که نه،بلکه مورد سواستفاده قرار می دهند تا بتوانند به اهداف خاص خود برسند،این نگرانی هم وجود دارد که کشورگشایان سندساز با استناد به این دو عکس اسالم و حیران را جزو استان اردبیل و آذربایجان خیالی شان بپندارند و مدعی آنان شوند و...
لذا از شما عزیزان درخواست می شود، در صورتی که برای تان امکان دارد با شماره 02188932308 که مربوط به صفحه اجتماعی استان ها در روزنامه همشهری است،تماس بگیرید و نسبت به انجام این جعل و تحریف توضیحات و اعتراضات خود را اعلام نمایید تا یا روزنامه همشهری اقدام به چاپ توضیحات اصلاحی نماید،یا نسبت به درج توضیحات درباره عکس های مناطق تالش نشین استان گیلان در شماره های آینده دقت لازم را به عمل آورد. چه به نظر می رسد اندیشه ای خاص در پشت این جریان به صورتی حساب شده دارد کار را پیش می برد و چه بسا در شماره های آینده شاندرمن،ماسال،پره سر ،فومن و... نیز جزو استان اردبیل معرفی شوند.
به قلم: آقای شهرام آزموده
اگر فرهنگ را خط مش زندگی و اساس زندگی جمعی انسان بدانیم که سینه به سینه، نسل به نسل، به آیندگان منتقل میشود، پس به ساز و کار فرهنگ باید توجه جدی داشت؛
فرهنگ مجموعه عقاید، آداب و رسوم، هویت، زبان و به طور کلی شناسنامه یک ملت است که میتواند به زندگی پایدار انسان کمک کند. یک فرهنگ هیچگاه از بین نمیرود بلکه در هر دوره ممکن است یکسری عناصر جدیدی به فرهنگ اضافه شود و یا از آن حذف شود، نکتهای که باید به آن توجه کرد این است که فرهنگ هیچگاه از بین نمیرود هر چند ممکن است از لحاظ کیفیت و کمیت دچار دگرگونی شود.
فرهنگ را اگر به فرهنگ قومی و فرهنگ ملی دسته بندی کنیم و یک فرهنگ دینی یا به اصطلاح، فرهنگ ارزشی به آن بیفزاییم، ساز و کار انسان در هر بعد از فرهنگ، نیازمند رعایت قواعد و قوانینی ست. فرهنگ قومی یک ملت، لباس، زبان، آداب و رسوم آن ملت را نشان میدهد و فرهنگ ملی انسان نیز در طول فرهنگ قومی است و آداب زندگی در یک جامعه را نشان میدهد. فرهنگ ارزشی نیز به ابعاد اعتقادی و بنیادی بشر تکیه دارد و در هر جامعهای بر اساس نظام ارزشهای آن جامعه، تغییر مییابد.
به قلم: امین جوانمرد
حکایتی از زبان تالشان خطبه سرا
سه قلعه به نام های
قلعه کفو و قلعه پِشت و قلعه چویینی سه قلعه بودند که باهم برادر بودند .
این قلعه هادر مناطق تالش ایران به طرف تالشان اذربایجان شوروی
قرارداشتند. در زمانی که ارتباطات به شکل قدیمی بود و این سه برادر و
ساکنین قلعه با روش های قدیمی و باروش روشن کرد ن اتش وراه انداختن دود به
هم دیگر علامت می دادند ..بین خودشان علامتی را مشخص می کردند اگر یک دود
بود مثلا وضعیت در حال صلح بود و اگر دو دود بلند می شد وضعیت احتیاط و اگر
دودی بلند نمی شد وضعیت خطر و جنگ بود ..
و با استفاده از این علائم با همدیگر ارتباط داشتند .
این
حکایت توسط یکی از تالش زبانان خطبه سرا نقل شد که در اینجا آوردم.حکایت
ها و باورداشت ها واقعی نیستند ولی می توان به نکته های مهمی پی برد.
نگارنده متن: آقای اسفندیار آقاجانی
منبع بر خط: http://baghro95.blogfa.com/post/65
در این پست، مسیرهای گردشگری شهرستان تالش معرفی می گردد .
دانلود فایل pdf
جهت دانلود کلیک نمایید
حجم: 110 کیلوبایت
برای مشاهده تصاویر به صورت آنلاین، به ادامه مطلب مراجعه کنید
گروهی به منظور گفت وگو پیرامون زبان و فرهنگ تالش؛ صفحه ای برای علاقه مندان به مطالعه تاریخ و فرهنگ تالش بزرگ
لینک دسترسی: