((وب سایت زبان و فرهنگ تالش))

گفتمانی منطقی پیرامون زبان،هویت و فرهنگ تالشی

صفحه‌ای مجازی برای علاقه‌مندان به مطالعه فرهنگ، هویت و زبان تالشی و آشنایی با قوم تالش به‌عنوان یک قوم اصیل ایرانی از روزگاران بسیار دوردست...
این وبلاگ با کد رهگیری 43965145 در سایت ساماندهی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ثبت گردیده است.
رایانامه: taleshi95@gmail.com

گروه تلگرامي زبان و فرهنگ تالش


گروهي به منظور گفت وگو پيرامون زبان و فرهنگ تالش؛ صفحه اي براي علاقه مندان به مطالعه تاريخ و فرهنگ تالش بزرگ
لينک دسترسي:

این گروه موقتاً از دسترس خارج می باشد


جغرافياي منطقه تالش نشين

منطقه قومی تالش که یکی از نواحی ایرانی محل سکونت قوم تالش است با مساحتی حدود ۲۳۷۳ کیلومتر مربع که در شمال غرب گیلان قرار دارد، یک سوم خاک استان گیلان را تشکیل می‌دهد. این شهرستان که نام خود را از قوم تالش گرفته و به استناد منابع و شواهد بسیار، بازمانده اقوام کادوس باستان و از همسایگان دیرین قوم گیل می‌باشد، از غرب به استان اردبیل از شمال به آستارا و از جنوب به رودبار و از شرق به دریای خزر و انزلی محدود شده و شامل شهرستانهای آستارا، تالش، ماسال،شاندرمن، رضوانشهر، صومعه سرا ،فومن ،شفت می‌باشد، همچنین جمعیت زیادی از تالشان در رشت و امام زاده هاشم و رودبار استان گیلان ساکن می‌باشند. علاوه بر این مردم مناطق عنبران (از توابع شهرستان نمین) و شاهرود و کلور (از توابع شهرستان خلخال) در استان اردبیل نیز تالش هستند.

تالش از سه جهت به کوههای تالش که ادامه رشته کوههای البرز هستند و از طرف دیگر به دریای خزر منتهی می‌شود. کشف آثار تمدن ۴۵۰۰ ساله در ییلاق (نوه دیی) تالش جلوه‌های بیشتری به این منطقه خوش آب و هوا داده‌است. همین تاریخ پرافتخار باعث شده تا سالشمار کادوسی مبدأی خود را سال ۱۵۵۸ قبل از میلاد قرار دهد.

مردم تالش به زبان تالشی تکلم می‌نمایندکه نزدیکترین زبان به زبان اوستایی می‌باشد. بخش اعظمی از تالش طی عهدنامه‌های گلستان و ترکمانچای از آن جدا شده و به روسیه ملحق شدند و هم اکنون تحت حاکمیت جمهوری آذربایجان می‌باشد.

شرايط اقتصادي و اجتماعي تالشان

از محصولات توليد شده در تالش مي‌توان به برنج، توتون و مرکبات وچاي اشاره کرد. اين تنوع و فراواني محصولات سبب شده که تالش بازارهاي هفتگي پررونقي داشته باشد. از آن جمله مي‌توان به يکشنبه بازار چوبر که اختصاص به معاملات دام دارد، پنجشنبه بازار شاندرمن که در آن انواع نهالها، دست ساخته‌هاي پشمي و نخي و فراورده‌هاي محلي مواد غذايي عرضه مي‌شود همچنين مي‌توان به چهارشنبه بازار رضوانشهر و پنجشنبه بازار تالش وسه شنبه بازار فومن اشاره کرد که در آن اغلب زنان و مردان با لباسهاي محلي حاضر شده و محصولات منطقه‌اي خود شامل برنج، انواع سبزيها و ميوه‌هاي درختي را به فروش مي‌رسانند.

شاليزارهاي تالش با چشم انداز زيبا - کاخ سبز سردار امجد در هشتپر تالش- کاخ مير احمد خان تالشخان اف در لنکران (مرکز تالشخانات در قرن ??وجدا شده از ايران)- جاده گيسوم تالش - پارک ملي هيراکانا واقع در جمهوري آذربايجان مابين آستارا و لنکران -ياناربلاق يا چشمه سوزان در منطقه آرچيوان نزديک آستاراي جمهوري آذربايجان و روستاي تاريخي نوا ديي و ييلاق مريان وشهرک تاريخي ماسوله ودژتاريخي قلعه رودخان فومن واماکن زيارتي شاهزاده ابراهيم شفت، که همه ساله پذيراي ميليونها ايراني و جهانگرد مي‌باشد ديده مي‌شود. جاده‌هاي تالش در ايران از بالاترين درصد تصادفات (طبق آمار منتشره از راهنمايي و رانندگي ايران) برخوردار است.

سرزمین تالش











تالشان در امتداد کادوسان

کادوس ها يا کادوسيان که در منابع تاريخي قديمي آن را کاتي شان يا کاتوزيان مي گفتند از قبايل مهم ومستقل بوده اند و تالش هاي کنوني بر اساس منابع تاريخي همان کادوسي ها هستند که اکنون در غرب گيلان و شرق اردبيل حضور دارند و در گذشته از نظر سياسي قدرت مسلط منطقه را تشکيل مي دادند و زندگي آنان بيشتر بر مبناي نيمه شباني استوار بود، اما با توسعه ي کشت غلات در ناحيه تالش و پاره اي از کشت هايي مانند چاي و توتون در فومنات شکل زندگي آنان تغيير يافت و به يکجا نشيني تبديل شد . گفته مي شود کادوس يوناني شده کلمه تالوش است که در قرون بعد طالش يا تالش شده است .نامي که يوناني ها بر مردم سرزمين گيلان يعني گيل ها نيزداده اند .

امروزه منطقه قومي تالش در يک موقعيت قوسي شکل از رودبار به سوي کوه هاي تالش تالنکران جمهوري آذربايجان کشيده شده است وتازمان ملحق شدن بخشي از قوم تالش به روسيه در قرار داد گلستان ،تمام تالش ها در ترکيب ملي قرار داشتند

تولش کيله(دختران تالشي)
آخرين نظرات

🎀ترانه قدیمی تالشی 🌹ازایشتی یاریم کیله🌹

❤️اجرای ترانه ونوازنده تمبوره 👈 شهریار پورمحمد❤️


✳️ توضیحات ✳️

این ترانه ی زیبا در گذشته توسط بزرگانی همچون "عاشق` قسمت" و "قربانعلی جهاندوست" اجرا شده است. این اساتید هم اکنون در بین ما نیستند اما آثار گرانبهایی برای ما از فرهنگ کهن تالش به یادگار گذاشته اند.
✅یادشان گرامی و راهشان ماندگار باد
این اجرا برداشتی از آخرین اجرای استاد جهاندوست می باشد که با همین تمبوره توسط آن استاد چیره دست حدود دوازده سال قبل اجرا گردید و اکنون با اجرای دوباره آقای پورمحمد برای اولین بار از طریق کانال تلگرام رادیوتالشان تقدیم میگردد ⏬⏬⏬

 

 

با تشکر از کانال تلگرامی رادیو تالشان بابت انتشار این نوای زیبا

۱ نظر موافقين ۰ مخالفين ۰ ۲۱ مرداد ۹۵ ، ۲۱:۰۵
موسیقی زیبای تالشی رعنا با نوای رحیم نیک مرام ماسوله که در رادیو گیلان در سال ۱۳۴۳ پخش شده است، تقدیم می گردد. با تشکر از کانال تلگرامی «من تالشم» بابت انتشار این موسیقی زیبا و ارزشمند
 

جهت دریافت کلیک نمایید
 
۰ نظر موافقين ۰ مخالفين ۰ ۲۱ مرداد ۹۵ ، ۱۸:۰۷


در منطقه تالش میانی ، اسالم ، پره سر ، اردجان ، سیامال به دام هایی گفته می شود که چوپانان این مناطق جز دام های سفید ، گوسفند وبز برای استفاده از شیر آنان وگوشتشان نگهداری می نمایند این اصطلاح به طور خاص به گاو اطلاق می گردد ، گرچه به طور عام ، گاومیش نیز در حوزه تعریف احشام سیاه قرار می گیرد .گاوهای تالش ، بومی منطقه بوده وبرخلاف آنسوی کوههای تالش ودامنه های غربی این کوه ها یعنی آذربایجان – خلخال که روستائیان گاوها را به صورت گله با عنوان ناخیز بوسیله شخصی به نام گله بان به چرا می فرستند .

در تالش نگهداری وتعلیف وچرای دام های سیاه در جنگلها ومراتع به صورت انفرادی می باشد یعنی هر دامدار دام های خود را به تنهایی دربهار وتابستان در ییلاق و پاییز و زمستان در قشلاق و گیلان و در جنگلهای مجاور خانه های قشلاقی و یا طویله زمستانی نگهداری می نماید .گاوهای ماده بومی تالش هر روز یک بار شیردهی می کنند ودر هر یک الی 5/1 سال یک گوساله نر به دنیا می آورند به گوساله در طالشی مُونَده و به گوساله ماده ، ژره مُونَده وبه گوساله نر به طالشی کله مونده می گویند ، گوساله یکساله پارنَه یا پورنَه و گوسابه دوساله وبیشتر دو وقت ، سه وقت ...نامیده می شود .در فرهنگ دامداری تالش به گاو نَر ، وَشَن یا کل می گویند ودر قدیم بیشتر از گاوهای نر برای شخم زدن مزارع کشت جو وگندم کوهستانی استفاده می کردند .

حیواناتی که بوسیله آنها کار حمل ونقل در کوهستان صورت می گیرد را حیوان باری یا باره مال می نامند .

در تالش قدیم از گاو نر ( وِشَن)برای حمل بار نیز استفاده می کردند وگذشته از این مردمان سرزمین تالش به نگهداری گوزن پرداخته واز ان برای کشیدن ارابه ها یا سورتمه ها ویاسواری استفاده می کردند ولی امروزه با گسترش جاده های آسفالته وخاکی وافزایش وسایل نقیله موتوری ، مقداری از اهمیت حیوانات باری وسواری کاسته شده است ، گرچه برای یک خانوار کوچه نشین وجود چند رأس اسب وقاطر از ضروریات است ، زیرا او بوسیله آنان برای خود هیزم وآرد وباروبنه حمل ونقل می کند ودر هنگام لزوم از آنان سواری می گیرد .

به قلم: سر کار خانم پوران حاجتی
۰ نظر موافقين ۰ مخالفين ۰ ۲۰ مرداد ۹۵ ، ۲۲:۵۸

نغمات زیبایی که هنگام کار در "شالیزار" بانوان سختکوش می خواندند بسیار شادی بخش و تاثیر گذار بود.این خواندن به آمان آمان معروف است و در هر منطقه بر اساس آواهای رایج مردم شکلی از آن را اجرا می کنند.
روش خواندن آمان آمان:
یکی از بانوان اشعاری را با صدایی خوش و در "هوا"ی تالشی همان منطقه می خواند و دیگران بندهای مانند هم را یکصدا با او سر می دادند("جیگیر" می کردند). سپس ادامه تکخوانی را فردی دیگر و یا همان خواننده اول به عهده می گرفت. گاهی یکی از زنان از سر شوق صدای هلهله خاصی ار حنجره سر میداد که شباهت به کل کشیدن و یا "خله" در "تالشی" خوانی داشت و حالت زیبایی از تاثیر صوت انسان را در شنونده ایجاد میکرد. اشعار خوانده شده هم بیشتر در وصف طبیعت و زندگی روزمره و بسیار زیبا بود. در نمونه ای از این اجرا اینگونه خوانده می شد:
***آمان آمان آمان آمانَ لَیلِ لَیلِ لِنهار
***کوهان سیری مَجالَه نَنَه جان بِ بشَم کو
این شعر تکرار میشد و فقط در قسمت پایانی آن به جای "نَنَه" اسم افراد مختلف فامیل گذاشته می شد و به تک تک افراد خانواده فصل رفتن به ییلاق(گیریهَ) را نوید می داد. به این صورت اجرای زیبایی از فرهنگ موسیقایی به نمایش در می آمد و رنج حاصل از کار سخت کشاورزی به خاطرات می پیوست.
🌺ترکیب این سرود زیبا با  صدای شرشر آب زیر دست و پای این زنان همراه با هلهله های شوق آفرین در هوای زیبای بهاری چیدمان بسیار زیبایی از موسیقی در دل طبیعت بود و در ذهن حاضرین آن محیط نقش می بست و رنگ و بوی زندگی داشت. این آواهای جادویی با گذشت بیش از سی و پنج سال هنوز در گوشم با قدرت خاصی زمزمه می شود و تاثیرش همچنان در وجودم جاری است. 🌺🌺🌺❤️

به قلم: آقای شهریار پورمحمد

۰ نظر موافقين ۰ مخالفين ۰ ۲۰ مرداد ۹۵ ، ۲۱:۴۵

ساز محلی شاد تالشی،بدون کلام با هنر مندی حسین صابری،داریباغی



جهت دریافت کلیک نمایید

با تشکر از کانال تلگرامی«من تالشم»


۰ نظر موافقين ۰ مخالفين ۰ ۲۰ مرداد ۹۵ ، ۲۱:۳۹

در این ساعت از وبلاگ زبان و فرهنگ تالش، موسقی زیبا و خیلی قدیمی تالشی «مشن مشن یار» با نوای استاد سید هادی حمیدی را تقدیم حضورتان می کنیم. به امید اعتلای فرهنگ باستانی تالش

 


جهت دریافت کلیک نمایید


با تشکر از کانال تلگرامی«من تالشم» بابت انتشار این موسیقی

۰ نظر موافقين ۰ مخالفين ۰ ۲۰ مرداد ۹۵ ، ۲۱:۳۰



لباس تالشی زینت زن تالش
نمی دانم آیا تا به حال دقت کرده اید که لباس زنان تالش چه قدر زیباست؟ لباسی که با گذر زمان و تولید پارچه های رنگارنگ و زیبا هر روز زیباتر از لباس های قبل از خود می شود. اگر در برخی روستاها و شهرهای منطقه  دقت کنیم زنان پیر و میانسال و جوان زیادی را می بینیم که لباس های زیبا و رنگارنگی را به تن کرده اند که انسان محو تماشای زیبایی هایش می شود. لباس زنان تالش با توجه به نوع پارچه ای که معمولاً زنان تالش با سلیقه خوب خود انتخاب می کنند ، بسیار زیباست.گذشته از زیبایی، رنگارنگی و مد آن هم طوری ست که می توان از آن به عنوان زینت زن تالش یاد کرد. چرا که تنوع رنگ آن و تناسب رنگ های استفاده شده در آن زیبایی اش را صد چندان می کند. از طرفی زن تالش هنگام راه رفتن با آن صاحب وقار و متانتی می شود که در کمتر زنی از زنان اقوام دیگر می توان یافت. و این ها همه اش واقعیتی ست که نمی توان آن را انکار کرد. چرا که همه مان شاهدیم که زنان تالش با به تن کردن این لباس چنان زیبا می شوند که همه مردان تالش به وقار چنین زنانی افتخار می کنند واز این که زنان و خواهران و مادران شان با چنین پوششی وارد جامعه می شوند به خود می بالند. اگر چه برخی از خانم ها نیز از پوشیدن چنین لباسی خودداری می کنند ، ولی خوشبختانه با رشد فکری و فرهنگی زنان تالش هر روز بر تعداد علاقمندان به این لباس  در بین زنان و دختران جوان وتحصیلکرده تالش افزوده می شود. تا جایی که خیلی از دختران جوان تالش، امروزه با لباس تالشی به خانه بخت می روند و از این بابت بسیار هم خوشحال اند و جالب تر این که خیلی از پسران تالش نیز به داشتن چنین فکری از طرف همسران شان علاقمندند و افتخار می کنند. چرا که با این کار به عفت و حجب و حیای زن خود بیش از پیش پی می برند چه افتخاری بالاتر از این؟

!نکته پایانی این که لباس تالشی گذشته از حفظ حجاب و داشتن زیبایی و...،به خاطر گران بودنش به نسبت لباس های معمول دیگر برای زنان تالش به نوعی افتخار آفرین است.چرا که پوشیدن آن به خاطر گرانی اش می تواند زنان تالش در مقایسه با زنان دیگر اقوام ایرانی هم از نظر روحی ارضا کند و هم از نظر ارزش اجتماعی درصدر قرار دهد.

منبع: ماهنامه تالش  ـ شماره41




۰ نظر موافقين ۰ مخالفين ۰ ۲۰ مرداد ۹۵ ، ۲۱:۲۰

  ( سرخه گُل )

سرخه  گُلون ک وینم,ت م یاد آى

گل پامچال ک چینم,ت م یاد آى

بهاره صب ک بلبل چَه چَه ژَنع

کوکو تى تى ک خونو , ت م یاد آى

شوَه سَرون ک گیریه,خر ویر آبو

چوپان ک لَه لَه ژَنع ت م یاد آى

گیلون وقتى بجارون بج دَکرن

بجارن سبز ک آبون,ت م یاد آى

تابستون ک بجى برده موقع بو

بجَه برون ک وینم, ت م یاد آى

دستن پینه دارین  وقتى دی یَسیم

چمع دستون ک وینم,ت م یاد آى

زمستون وَر ک  وارع, مشته مشته

دارن وقتى بَلکن,,ت م یاد آى

سرده روزِن گذرن  باز بهار آ

دنیا باز جَوون آبو ، ت م یاد آى

وقتى م یاد وَرم,ِده مَنده نیشَه

چمع دیل پیسته آبو ، ت م یاد آى



شعر از :  آقای محمد چراغ زاده
با تشکر از کانال تلگرامی «من تالشم» بابت انتشار این شعر زیبا

۰ نظر موافقين ۰ مخالفين ۰ ۲۰ مرداد ۹۵ ، ۲۱:۱۵

کتاب، عنصری فرهنگی جهت انتقال بنیان های اساسی یک ملت به نسل های آینده است. یکی از کتاب هایی که در حوزه فرهنگ و ادب تالش به یادگار مانده است، کتاب «امثال و حکم تالشی» به قلم جناب آقای نبی الله شعبانی می باشد. به نظر می رسد این کتاب بتواند پیشینه ی ادبی تالش را زنده نگه داشته و به آیندگان هدیه دهد.

با تشکر از کانال رادیو تالشان بابت معرفی این کتاب


کتاب امثال و حکم تالشی نبی الله شعبانی

۰ نظر موافقين ۰ مخالفين ۰ ۲۰ مرداد ۹۵ ، ۲۱:۱۱


قشنگیشه یارم سرخه ولی کا
چده غورصه دکم چمن دلی کا
ازم پروانه بیمه شمع اشته
چگونگی دپرسم بلبلی کا


ترجمه:

ای نگارم از گل سرخ نیز زیباتری
چقدر غصه در دلم انباشته کنم
من پروانه ی شمع تو هستم
چگونگی ( عشق من به تو) را از بلبل بپرسیم
راوی مرحوم عاشق روحان قاسمی خواننده و نوازنده شهیر تالش.

تهیه و تنظیم: آقای نبی ا.... شعبانی

۰ نظر موافقين ۰ مخالفين ۰ ۲۰ مرداد ۹۵ ، ۲۱:۰۴
قبلي ۱ ۲ ۳ ۴ ۵ ۶ ۷ ۸ ۹ بعدي