شهر تالش یا سرزمین تالش؟ کدام؟

همواره یکی از سؤالاتی که در فضای مجازی به چشم می خورد این است که آیا تالش نام یک شهری در استان گیلان است یا نام یک سرزمین قومی؟ عده ای از افراد تالش را تنها به شهر هشتپر خلاصه کرده و وقتی به شهر هشتپر می رسند می گویند ما به تالش رسیدیم. در حالی که اگر منابع مختلف علمی و اسناد معتبر تاریخی را مرور کنیم به قومی عظیم می رسیم به نام«تالشان» که دارای سرزمین وسیع بوده اند. سرزمین تالش امروزه شهرستان تالش،رضوانشهر،ماسال و ... را در بر می گیرد. پس وقتی مسافری به ماسال می آید، در اصل پای در خاک سرزمین تالش قرار داده است.
نظر برخی از اساتید را در خصوص نام تالش ذکر می کنیم:

 
دکتر عبدلی:
"پاسخ آقای عبدلی :
"گذاشتن نام تالش بر شهر هشتپر اگر توطئه ای برای گم کردن سرزمین قومی تالش نباشد ، اشتباهی فاحش است . زیرا بودن نام تالش بر روی یک شهر ، یعنی خلاصه کردن یک سرزمین بزرگ قومی در یک شهر. آنهم شهری که  بیشتر مردمش ترکی سخن می گویندو این هیچ به نفع تالش نیست. من خود دیده ام مسافرانی را در ماسال ، رضوانشهر و اسالم که می پرسیدند : چقدر مانده برسیم به تالش!! یعنی آنها نمی دانستند که هم آنک در خاک تالش هستند وفکر می کردند تالش یعنی شهری در استان گیلان!!. پس از نظر ما نام مرکز شهرستان تالش هشتپر است"

موسیقی جدید «بری بری یار نازنیم یارم» با صدای فردین حاجی پور

عروسی های تالشان بسیار زیباتر از آن چیزی است که در تصاویر مشاهده می کنید. موسیقی شاد تالشی، نواهای ماندگار، غذاهای محلی تالشی، زیبایی عروسی تالشان را دوچندان می کند. از پیران تالش نقل می شود که در عروسی های قدیمی تالشان، با بیش از پنج نوع غذا از میهمانان پذیرایی می شده و این روال تا چند روز ادامه می یافته است. حنابندان تالشی در موسیقی های محلی تالش بخصوص در آثار زنده یاد استاد قسمت خانی به خوبی نشان داده شده است.

در این ساعت از وبلاگ زبان و فرهنگ تالش به نقل از کانال تلگرامی«من تالشم» موسیقی زیبای «بری بری یار نازنیم یارم» شاعر ناصر حاجی پور و با صدای فردین حاجی پور تقدیم حضورتان می گردد تا از نوای زیبای تالشی بهره مند گردید. همچنین امکان پخش آنلاین موسیقی در وبلاگ از طریق پلیر زیر مهیا شده است.

 

 

 جهت دریافت کلیک نمایید

 

یاریگر وبلاگ زبان و فرهنگ تالش باشیم

دوستان و همراهان عزیز؛
وبلاگ زبان و فرهنگ تالش، حاصل زحمات چند تن از فرزندان تالش است که گرد هم آمده‌اند تا قدمی هر چند کوچک برای زنده نگه داشتن فرهنگ باستانی و زبان کهن خویش بردارند. در کارهای فرهنگی همواره فراز و نشیب‌هایی وجود دارد که با همکاری و همنوایی با یکدیگر می‌توان جلوی لغزش‌ها را گرفت.
همان‌طور که مستحضر هستید، محتوای این وبلاگ از زبان و فرهنگ گرفته تا موسیقی و لباس محلی تالش و اخبار مختلف از حوزه‌های مختلف فرهنگی تالش بزرگ؛ ازاین‌رو همگی ما می‌توانیم با تولید محتوا، شعر، تصاویر و... به زنده نگه داشتن فرهنگ تالشی کمک کنیم.
مدیریت وبلاگ زبان و فرهنگ تالش مختص به یک شخص خاص نیست و هیچ نامی در وبلاگ در خصوص یک شخص خاص به‌عنوان مدیر وبلاگ برده نشده است. مدیر وبلاگ، همهٔ مردم سرزمین تالش هستند. ما به‌عنوان پشتیبان فنی وبلاگ در خدمت مردم عزیز و برادران و خواهران تالش زبان خود هستیم و از محتوای این عزیزان با جان‌ودل نگهداری کرده و در وبلاگ زبان و فرهنگ تالش به‌عنوان گنجینهٔ ای از اندیشه‌های ناب تالشان حفظ خواهیم کرد.
از همهٔ شما استدعا داریم، محتوای مرتبط با فرهنگ، آداب‌ورسوم، زبان، موسیقی، غذاهای محلی، ریشه‌یابی لغات، مکانی‌های دیدنی و گردشگری تالش و سایر حوزه‌های مرتبط با سرزمین تالش را برای ما ارسال کنید تا با نام خودتان (در صورت نیاز به‌صورت ناشناس) در وبلاگ منتشر کرده تا هدیه‌ای باشد به آیندگان وفرزندان تالش بزرگ؛
با تشکر

ایمیل دریافت مطالب شما: [e-mail]
گروه زبان و فرهنگ تالش در تلگرام: https://telegram.me/joinchat/DDgTdz6XlM0CgV65GDuTPg

موسیقی زیبای«بهار قشنگه تالشون را » با صدای فردین حاجی پور

موسیقی زیبای«بهار قشنگه تالشون را » با صدای فردین حاجی پور

جهت دریافت کلیک نمایید

سُفَند (فلاخن) در فرهنگ تالش

سُفَند (فلاخن)
«فَلاخَن» یا قلاب‌سنگ، ابزاری جنگی بود که برای پرتاب چیزهایی مانند سنگ از آن بهره می‌بردند. فلاخن از رشته‌ای پشمی یا ابریشمی ساخته می‌شده است. امروز بیشتر در نزد چوپانان کاربرد دارد.
فلاخن در متن‌های پارسی به گونه: (فلاخان، فلخمان، پلخمان، فلماخن، بلخم، دستاسنگ، دست سنگ، قلباسنگ، فلماسنگ، کلاسنگ و کلماسنگ) نیز نوشته‌شده است. در برخی از شعرهای پارسی نیز به کار رفته است مانند این شعر از جامی:
نخستین خواند استادان پرفن که بستند از برایش یک فلاخن
فلاخن یک جنگ‌افزار کهن است که خاستگاهش به درستی آشکار نیست ولی به نظر می رسد در دوره نوسنگی در حوزه مدیترانه بیشتر کاربرد داشته‌است. اگر استرالیا را مستثنی بگیریم می‌توان گفت که فلاخن در همه‌جای جهان زمانی کاربردی داشته‌است. البته آشکار نیست که گسترش این ابزار در پیوند با مردمان کهن با یکدیگر بوده است یا اینکه مردمان پراکنده خودشان جداگانه به این اختراع رسیده‌اند.
هومر و بسیاری از نویسندگان یونانی به این جنگ‌افزار اشاره کرده‌اند. در ۴۰۱ (پیش از میلاد) یونانیان در جنگ با اردشیر دوم هخامنشی از سپاه فلاخن‌انداز او بسیار آسیب دیدند و به ستوه آمدند. (ویکی پدیا)

سُفَند یکی از ابزارهای جنگی تالشان بوده که هنوز هم درمیان چوپان‌ها کاربرد دارد و برای هدایت دام‌ها از آن استفاده می‌کنند بدین صورت که سنگی را در قلاب سُفند قرار می‌دهند و به سوی دام‌ها پرتاب می‌کنند تا دام‌هایی که درخلاف مسیر مورد نظر حرکت می‌کنند را به مسیر برگردانند. سرعت پرتاب سنگ با این وسیله بسیار بالاست و به راحتی می‌تواند یک انسان را از پای درآورد. وقتی سنگ را در سُفند قرار می‌دهند آن را چند بار بالای سرمی چرخانند تا سنگ باسرعت بیشتری پرتاب شود. بنده افرادی را دیده‌ام که تبحر خاصی در پرتاب سنگ با این وسیله دارند و به راحتی می‌توانند هدف مورد نظرشان را نشانه گرفته و سنگ پرتابی را به هدف بزنند. به نظر بنده خود کلمه سُفند که آنرا سُپند هم تلفظ می‌کنند متشکل از دو جزءاست: (س + فَند) که «س» همان سنگ است که در اسالم به سنگ، «س» گفته می‌شود و قسمت دوم، «فند» یا همان وَند که بن فعل «انداختن» است مثل بَی وَند که می‌شود بی انداز. در نتیجه این کلمه سفند/سپند  معنی «سنگ انداز» را می‌دهد.
 و یا احتمال دارد سغوَند بوده که درمنطقه خطبه سرا و کشلی سغ را سنگ معنی می‌کنند که غ حذف شده و به صورت سُفَند یا سُپَند تلفظ می‌شود.

متن و تصویر از: آقای رحیم شایگان

بیاییم از زمین های تالش مراقبت کنیم

دوستی تعریف میکرد: پدر خدابیامرزش همیشه بهشون میگفت شماهایی که انقد از این طبیعت و روستاهاتون فراری هستین، یه روزی میشه آرزوی این طبیعت و زمین هارو خواهید داشت و از اونایی که این زمین هارو بهشون فروختین، التماس میکنین که دوباره بهتون کمی از این زمین هارو بفروشن.....😔😔
هم قومی های عزیز، تالش های دوست داشتنی، یه سوالی ازتون داشتم! میخواستم بپرسم تابحال از گیلان خارج شدین تا ببینین بیرون از این سرزمین چه خبره؟!! تابحال بیرون رفتین تا ببینین تو چه بهشتی زاده شدیم و زندگی میکنیم؟! تابحال رفتین بیرون تا ببینین قطعی آب و در حسرت یه درخت بودن واسه سایه یعنی چی؟! احتمالن خیلی هامون این صحنه هارو ندیدیم و نچشیدیم..... متاسفانه یکی دو سالیه سر و کله ی غیربومی ها به سرزمینمون باز شده. این روزها ماشین های پلاک تهران و اصفهان رو زیاد میبینیم توی سرزمین های تالش نشین.... اومدن چه با قیمت ارزان و چه حتی با قیمت مناسب، این زمین های آبا و اجدادی رو ازمون بخرن. حتمن خبر دارین کل ایران با بحران کم آبی و خشکسالی مواجهه و چیزی نمیگذره که کوچ غیربومی های پولدار مثل تهرانی ها و اصفهانی ها و تبریزی ها به سرزمینمون شروع میشه و اونها که بیان فک و فامیلهاشون رو هم با خودشون خواهند آورد و بنظرتون اینجا دیگه جایی برای ما هست؟! فک نکنم...... اومدنِ اونها همانا و تخریب طبیعت تالش و ویلاسازی های غیرهمساز با معماری منطقه و شلوغ شدن بیش از حد این سرزمین و طبیعتن خشکسالی ها و تغییر آب و هوای این بهشت دوست داشتنی همانا...... ما تالشها هم ساده دل.... بدون اینکه متوجه باشیم داره همون بلایی که سره مازندران اومد سره ماها هم میاد. راستی میدونین چه بلایی سره مازندرانی ها اومد؟!!! بذارین براتون بگم: مازندرانی ها هم یه روزی طمع پول کردن، زمین هاشونو به غیربومی ها فروختن، غیربومی ها این زمین ها رو تبدیل به ویلا کردن، ویلاهایی که هیچ تناسبی با معماری مازندران نداشتن، همین باعث شد که مازندران از ریخت بیفته و صمیمیتش رو از دست بده، الان هر کسی از گیلان و مازندران رد میشه این رو میگه که مازندران هیچ صفایی براش نمونده و فقط و فقط پُر شده از ویلاهای مدرن که تمام طبیعت مازندران رو نابود کرده و رنگ و بوی مازندران رو ازش گرفته. از طرفی این برخورد و معامله میان مازندرانی ها و غیربومی های پولدار باعث شد خصوصیات و اخلاق مازندرانی ها برگرده،. بومی هایی که یه زمانی پر از سادگی و صمیمیت و اخلاق مداری بودن رفته رفته تبدیل شدن به مردمی که فقط پول براشون مهم بود و زرنگی کردن در معامله رو خوب یاد گرفته بودن...... لابد میدونین چی میگم......... شکی نکنین که این بلا سره ماها هم میاد اگر که آگاه نباشیم و تمام هویت و فرهنگ و زبان و انسانیتمون رو از دست میدیم....
البته هنوز خیلی دیر نشده و این موج زمین خریدن ها تازه شروع شده..... قبول دارم میگین: تالش فقیره و پول نداره و مردم ناچارن این کار رو بکنن اما این واقعن توجیه خوبیه؟!! هرگز... این فقط پوشاندن صورت مسئله ست..... ما میتونیم از این زمین ها هزار و یک استفاده بکنیم، هزار و یک فعالیت اقتصادی که میتونیم با این زمین ها راه بندازیم...... پس بیایم مردممون رو آگاه کنیم، مردمی که تابحال بیرون از این سرزمین نرفتن و دیگر مناطق بیابانی ایران رو ندیدن، مردمی که نمیدونن در آینده چه فاجعه ای ممکنه به بار بیاد....... راه براش هست. فقط باید آگاه سازی کنیم و کار درست رو انجام بدیم...
بیاین نذاریم سرزمینمون رو از دستمون بگیرن...

معنی و وجه‌تسمیه نام برخی از مناطق خطبه سرای تالش

همان‌طور که می دانیم هرکوه یا منطقه را به دلایل خاصی نام‌گذاری کرده‌اند که علل آن را باید در فرهنگ و زبان مردمان منطقه جستجو کرد. مبرهن است که این نام‌ها دارای معانی هستند و به‌خودی‌خود به وجود نیامده‌اند ولی درگذر زمان بسیاری از این اسامی به دلایل نامعلوم، فراموش شده و و یا جایگزین هایی برای آن ها لحاظ شده است.البته برخی از اصطلاحات مهم و اساسی نیز به دلیل دور ماندن از دسترس سایر اقوام، هنوز به نام های اصیل وجود دارند. نفوذ سیاسی و اقتصادی زبان غیر بومی باعث گشته بسیاری از لغات کهن زبان تالشی رو به فراموشی نهند و به تبع آن علل ومعنای نامگذاری نیز فراموش گردند. برای رسیدن و پی بردن به معانی واقعی باید در لابه لای لغات و گویشهای منطقه و همچنین شرایط و نحوهٔ زندگی موجود درآن زمان به جست و جو پرداخت. یکی از بارزترین نمونه ازاین دست نام‌ها «برزُبند» است. «برزُ» نام کوهی درخطبه سرا می باشد که اگر از بومیان وتالش زبانهای خطبه سرا از معنی و مفهوم و علل نامگذاری این کوه پرسیده شود بی شک ابراز بی اطلاعی خواهند نمود. برزُ متشکل از دو کلمه «برز» و «بند» است برزُ در تالشی معنی بلند و مرتفع را می دهد و بند نیز به معنی کوه است مانند شاه برزُکو درییلاقات پونل رضوانشهر که لغت برز هنوز دربخش جنوبی تالش کاربرد دارد ولی در منطقه خطبه سرا و کشلی به فراموشی سپرده شده است. نمونهٔ دیگر از این نام‌ها «موزَلواَ کم» است. این اسم به خاطر نوع پوشش گیاهی به این منطقه اطلاق گرفته است. موزَ یا موزُ نام نوعی درختی است. هنوز دربخش جنوبی به درخت بلوط «موزَ» گفته می‌شود و «لواَ» هم همان کَم وبه اصطلاح پایین کوه و یا تپه را گویند یا بهتر بگم کمرکش کوه را گویند. اما خاص‌ترین نام که به دوران بسیار دور تر برمی گردد واگر نبود دورانی را که من دراین منطقه سپری کرده‌ام وخاطراتی که ازاهالی آن منطقه شنیده‌ام و دیده ام، به سان بسیاری دریافتن معنای آن به بیراهه کشیده می‌شدم میشه گفت یکی از دلایل نجات این نام که تا امروز برجای مانده همان ندانستن معنی آن است که اگر معنی آن دانسته می‌شد به مانند دیگر مناطق جایگزین های اصطلاحی برای آن ها لحاظ می گشت. مانند آنابولاغ یا بغ رو داغ.

«کومری» نام ییلاقی است درخطبه سرا که مسجد کومری نیز دراین ییلاق قرار دارد و چند کیلومتر باید از «مٚسَ چولی» طی کرده تا به این ییلاق زیبا برسیم. اما اصل مطلب نام کومری برخلاف آنچه قبلاً گفته شده از یک نوع درخت گرفته شده است. همه کسانی که در این منطقه بوده‌اند می‌دانند و شنیده اند که زمانی نه چندان دور تا نزدیکی‌های این ییلاق جنگل بوده و هنوز «گردَویشه» باداشتن معدود درخت‌هایی درنزیکی کومری نشانگر این ادعاست.
کومری متشکل از دوجزء است: («کومٚر» + «ی»). کومر نام میوه ای است که آنرا امرود یا گلابی گویند (دهخدا). لازم است توضیحی در این باب ذکر گردد که خود حقیرشاهد برماجرا بوده‌ام که اهالی منطقه مذکور به گردَویشه درنزدیکی کومری می‌رفتند وخج یا همان گلابی وحشی که در زبان پهلوی «کومر» نام دارد می‌کندند وسپس آن را در زیر خاک چال کرده تا پس از گذشت چند روز میوه‌هایی که کال بودند رسیده شود ومصرف کنند. این روش درزمان نه چندان دور که هنوز به ییلاق کومری جاده نرفته بود و رفت وآمد ازجاده های مال رو بود که با سختی فراوان همراه بود صورت می‌گرفت و دسترسی به میوه‌های جنگلی مشکل بود.

به قلم: آقای رحیم شایگان

---

این بخش در حال تکمیل شدن است
(محتوای خود را به ایمیل [e-mail] ارسال نمایید).

نماهنگ جدید سیروس مرادخانی با نام '' قَشَنگهَ تالِش "

امروز نماهنگ جدید سیروس مرادخانی با نام '' قَشَنگهَ تالِش " تقدیم حضورتان می گردد. امیدواریم از این نماهنگ زیبا لذت ببرید

جهت دانلود نماهنگ کلیک نمایید

وبلاگ زبان و فرهنگ تالش

وبلاگ زبان و فرهنگ تالش در اول مردادماه 1395 توسط جمعی از فعالان حوزه فرهنگی تالش در فضای مجازی شروع به کار کرد. این وبلاگ در نظر دارد تا با گردآوری آثار و مطالب تالشان، یک منبع غنی برای معرفی سرزمین تالش باشد. زبان  و هویت تالشان مبتنی بر فرهنگی است که از پیشینیان به یادگار مانده است. با کمک همدیگر در جهت حفظ فرهنگ اصیل خود تلاش خواهیم کرد.

لینک گروه زبان و فرهنگ تالش در تلگرام:

https://telegram.me/joinchat/DDgTdz6XlM0CgV65GDuTPg

موسیقی زیبای تالشی « اوه سال » با نوای استاد سهراب ظهیری

🎤آهنک زیبای تالشی
 
🎤استاد سهراب ظهیری

🎤آهنگساز  استادمحراب مسرور
 
🎤شاعر مهندس وهاب ظهیری،

🎤نام قطعه ـ اوه سال

🎤تقدیم به شما عزیزان
 

جهت دریافت کلیک نمایید

با تشکر از کانال تلگرامی «من تالشم» بابت انتشار این موسیقی زیبا